Het Europese Hof van Justitie oordeelde afgelopen week dat de Nederlandse werkvergunning, onder omstandigheden, in strijd is met de vrijheid van dienstverlening in Europa. Minister Asscher reageerde als door een wesp gestoken. Maar wat verandert er precies? Advocaat arbeidsrecht en internationale arbeidsmigratie Bart Maes licht de nuances in de uitspraak toe.
De zaak
Essent had als opdrachtgever aan een Nederlands bedrijf gevraagd steigers te bouwen. Dit bedrijf liet dit vervolgens uitvoeren door een Duits bedrijf, waar 29 Turken, een Marokkaan en drie arbeiders uit voormalig Joegoslavië werkten. Volgens de Nederlandse arbeidsinspectie mocht dit niet, omdat de vreemdelingen geen Nederlandse tewerkstellingsvergunning hadden. Essent kreeg een boete.
Maar volgens het Hof werkten de betrokken werknemers legaal in Duitsland. Ze hadden immers een Duitse werkvergunning. Een Nederlandse rechter moet de boete van Essent herroepen. En de Nederlandse regels moeten volgens het Hof worden aangepast.
Asscher reageerde teleurgesteld op de uitspraak. ‘Hierdoor wordt het principe van gelijk loon voor gelijk werk ondermijnd. Dit is de bijl aan de wortel van een fatsoenlijke Europese arbeidsmarkt’, aldus Asscher.’ De regels zouden op Europees niveau aangepast moeten worden.
Wat zijn de regels?
‘Een vreemdeling van buiten de EU die legaal mag werken in bijvoorbeeld Duitsland, mag dat niet in Nederland. Er bestaat namelijk niet zoiets als een EU-werkvergunning of vrij verkeer van derdelanders binnen de EU. Toelating van vreemdelingen behoort voor het grootste gedeelte nog tot het domein van de lidstaten,’ vertelt Maes.
Ter beschikking gestelde arbeidskrachten
Maar in het geval van Essent ging het om een bedrijf dat, voor een tijdelijke klus, ingeleend personeel van buiten de EU, maar met een werk –en verblijfsvergunning in een EU-land, had ingezet. Dan mag je als EU-lidstaat geen extra vergunning eisen. Doe je dat wel, dan tref je het Europese Hof op je weg. ‘Die regels bestonden al lang voor een tijdelijke klus met eigen personeel en eigen leiding en toezicht. Hieraan heeft het Hof alleen toegevoegd dat dit nu ook geldt voor ter beschikking gestelde arbeidskrachten, bijvoorbeeld uitzendkrachten,’ aldus de arbeidsrechtadvocaat.
Geen vrijbrief
Het Hof geeft volgens Maes zeker geen vrijbrief voor massale instroom van werknemers van buiten de EU via een EU-lidstaat met een makkelijker immigratiewetgeving. Zo stelt het Hof dat de vreemdelingen hun hoofdactiviteit in het EU-land van herkomst moeten hebben, het om een tijdelijke overplaatsing moet gaan waarna de vreemdelingen terugkeren naar die andere EU-lidstaat. Uiteraard moet grondig gecontroleerd worden of die vreemdelingen wel legaal mogen werken en wonen in die andere EU-lidstaat. De verwachting is ook dat verblijfsvergunningsplicht voor Nederland bij een verblijf van meer dan 90 uit 180 dagen voorlopig wel overeind zal blijven; daarvoor bestaat al een speciale verblijfsvergunning waarvoor forse legestarieven gelden. De werkzaamheden moeten vooraf gemeld worden aan het UWV, een verplichting die eigenlijk al geldt op basis van bestaande regels.
Asscher: toestroom goedkope uitzendkrachten
Asscher zegt na de uitspraak te vrezen voor een toestroom van goedkope uitzendkrachten. Deze vrees is volgens Maes onterecht. ‘Zodra een Russische werknemer voor zijn Poolse werkgever de grens met Nederland oversteekt om hier te werken, treedt de zogenaamde Europese Detacheringsrichtlijn (96/71/EG) in werking waardoor die persoon meteen recht heeft op de harde kern van Nederlandse arbeidsvoorwaarden. Gelijk loon dus voor gelijk werk.’
Het aanpassen op Europees niveau lijkt Maes een slecht idee. De Nederlandse wetgeving kan aangescherpt en vooral beter gehandhaafd worden. ‘Deze minister lijkt een beetje op ‘Rupsje Nooitgenoeg’ als het om Europese regels gaat. Het is al complex genoeg. Zo schrijft Asscher al maanden brieven aan de Tweede Kamer waarin hij een aanpassing van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag aankondigt. Hij moet gewoon zelf keihard aan de slag om zijn eigen huis op orde te brengen.’
