Met de Wet werk en zekerheid (WWZ) verandert per 1 januari 2015 ook het concurrentiebeding van flexwerkers. In contracten voor bepaalde tijd mag dan geen concurrentiebeding meer worden opgenomen. Alleen in bepaalde gevallen mag hiervan worden afgeweken. Een en ander is vastgelegd in artikel 7:653 BW. Maar hoe gaat dat artikel in de praktijk werken? Daarover is eigenlijk nog niks bekend.
Met een concurrentiebeding is een werknemer dubbel benadeeld, zo redeneerde minister Lodewijk Asscher van SZW bij het laten opstellen van de nieuwe Wet Werk en Zekerheid. Want met een beding zou het moeilijker zijn een nieuwe baan te vinden na afloop van het arbeidscontract voor bepaalde tijd. Dus mogen hem of haar geen restricties worden opgelegd. Alleen in enkele gevallen mag dat, maar dan moet de werkgever dat goed motiveren en opnemen in de arbeidsovereenkomst. Anders is het beding nietig. Daarnaast geldt de regel dat de werknemer, waarmee het concurrentiebeding is aangegaan, meerderjarig moet zijn.
Zwaarwichtige bedrijfs- of dienstbelangen
In de nieuwe wet staat: De werkgever moet aantonen dat ‘op grond van zwaarwichtige bedrijfs- of dienstbelangen het toch noodzakelijk is om een concurrentiebeding overeen te komen’. Dit belang moet aanwezig zijn op twee momenten: het moment van aangaan van het beding en het moment dat de werkgever er een beroep op wil doen. Het bedrijf moet goed onderbouwen om welke belangen het gaat en waarom die een concurrentiebeding vereisen. Daarnaast staat in de wet dat die afwegingen van tevoren aan de werknemer ‘kenbaar zijn gemaakt’.
Juristen vegen nu al de vloer aan met de omschrijvingen in het artikel. Want ze bieden geen inhoudelijke aanknopingspunten. Als een rechter het beding moet beoordelen, zo voorspelt docent arbeidsrecht Alexander Jansen van de Radboud Universiteit, dan hoeft die slechts naar drie zaken kijken. 1. Is de werknemer meerderjarig? 2. Is het beding schriftelijk vastgelegd in de overeenkomst? 3. Is de afweging van tevoren aan de werknemer kenbaar gemaakt? Over branches, werkzaamheden of bedrijfskennis wordt niks gezegd. In het wetsartikel staat alleen dat het concurrentiebeding opgaat voor de tijdelijke werknemer die ‘specifieke werkzaamheden verricht of in een specifieke functie werkzaam is’.
Jurisprudentie
En wat zijn ‘zwaarwichtige bedrijfsbelangen’? In de toelichting op de wet verwijst SZW naar eerdere uitspraken van rechters. Die keken bijvoorbeeld of de werknemer met de opgedane kennis daadwerkelijke schade aanbracht als hij of zij ging werken bij de concurrent. Maar ook naar de lengte van het concurrentiebeding in verhouding tot de gewerkte tijd bij de werkgever. Ook de uitgebreidheid – geografisch en in aard van de werkzaamheden – werd beoordeeld.
Het ministerie blijft beknopt. Jurisprudentie vanaf 1 januari 2015 moet alles duidelijk maken, zo lijkt het. De meeste arbeidsjuristen raden dan maar aan om mee te gaan in de geest van de wet en geen concurrentiebeding op te nemen in de contracten voor bepaalde tijd. Het advies voor de werkgever die dat wel doet is: wees zo specifiek en uitgebreid mogelijk. Schrijf een aparte motivering voor iedere functie en gebruik geen standaardformulering. Dat vergroot de kans dat het beding stand houdt voor de rechter.
Stilzwijgend verlengen arbeidscontracten
In de nieuwe wet staat trouwens ook dat het stilzwijgend verlengen van arbeidscontracten voor bepaalde tijd ook niet is toegestaan. Uit het nieuwe contract moet het concurrentiebeding zijn geschrapt of er moet een motivatie zijn opgenomen. Dit geldt uiteraard niet als de arbeidsovereenkomst nu voor onbepaalde tijd wordt voortgezet.
Concurrentiebeding tussen inlener en uitlener
Overigens blijft daarnaast het concurrentiebeding tussen een inlener en een uitlener van uitzendkrachten wel toegestaan.
Lees ook: Wet Werk en Zekerheid: de veranderingen op een rij
