‘Zzp-discussie oké, maar wel op basis van feiten en cijfers’

Het politieke debat over de toekomst van de zzp’er op de arbeidsmarkt wordt gevoerd op basis van verkeerde data en misinterpretaties. “Het is hoog tijd dat er een oplossing komt die hulpbehoevende zzp’ers ondersteunt, maar de grotere groep bewuste zelfstandigen vrij laat om te ondernemen.”

Dat stelt Han Kolff, CEO bij HeadFirst Group.

Kolff baseert zich onder meer op de publicatie van het rapport ‘De zzp’er bestaat wél’ van onafhankelijk kennisplatform ZiPconomy. Zipconomy heeft in opdracht van HeadFirst Group en ONL voor Ondernemers de heterogeniteit en diversiteit van de zzp-populatie in Nederland in kaart gebracht. “Feiten en cijfers zijn onmisbaar om de juiste beleidskeuzes te maken. In dit rapport brengen we alle relevante data over zzp’ers bij elkaar, met als doel het debat over de arbeidsmarkt naar een hoger niveau te tillen”, licht Han Kolff, CEO bij HeadFirst Group, toe.

Meeste zzp’ers in zakelijke dienstverlening

Uit onderzoek van I&O Research, in opdracht van vakbond FNV, blijkt dat zo’n 80% van de Nederlanders denkt dat zzp’ers vooral in de bouw werken. Een misverstand, want in werkelijkheid is de sector zakelijke dienstverlening het grootst. Meer dan een kwart van alle zzp’ers werkt in die branche, slechts 15% werkt in de bouw. Daarnaast is de sector onderwijs met 186% de grootste stijger tussen 2007 en 2019. Dat betekent niet dat er zoveel meer juffen en meesters als zzp’er voor de basisschoolklas staan, de gedachte die in politiek Den Haag wel leeft. Bijna de helft van de zzp’ers in het onderwijs verzorgde in 2019 namelijk bedrijfsopleidingen of studiebegeleiding. Hun aantal verdrievoudigde. Het aantal zzp’ers dat voor de klas staat in het regulier onderwijs daalde juist.

Aantal hoogopgeleide zzp’ers verdubbeld

Verder blijkt uit cijfers van het CBS dat zzp’ers in 2021 gemiddeld hoger zijn opgeleid dan voorgaande jaren. Het aantal hoogopgeleide zzp’ers is meer dan verdubbeld, terwijl het aandeel praktisch opgeleide zzp’ers juist sterk afnam. In zes jaar tijd daalde dit percentage van 19 naar 15%. Kolff zegt hierover: “De cijfers laten zien dat een groeiende groep werkenden in hun zoektocht naar autonomie en uitdaging de stap maakt naar het zelfstandig ondernemerschap. Slechts een kleine 7% van de zzp-populatie noemt zichzelf gedwongen zzp’er. Het is hoog tijd dat er een oplossing komt die hulpbehoevende zzp’ers ondersteunt, maar de grotere groep bewuste zelfstandigen vrij laat om te ondernemen.”

Wél zorg voor kwetsbare zzp’er

Het rapport toont verder aan dat de spreiding van welvaart onder zzp’ers groter is dan bij werknemers, bijvoorbeeld op het gebied van het jaarinkomen en de financiële buffer. Zzp’ers zijn zowel oververtegenwoordigd in de lagere inkomensklassen (minder dan € 20.000 per jaar) als in de hogere inkomensklassen (meer dan € 50.000 per jaar). Kolff stelt dat de helpende hand van de politiek nodig is voor de zelfstandigen met lagere uurtarieven en kleine financiële buffers. “Deze groep is gebaat bij bescherming, bijvoorbeeld tegen de gevolgen van arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Dit dient echter wel hand in hand te gaan met collectiviteit, sociale zekerheid en moderne solidariteit. Er is een sociaal basisstelsel nodig voor alle werkenden, ongeacht hun contract- of rechtsvorm, met zekerheden die meebewegen met de veranderingen in hun werkende leven. Een wezenlijke verandering van het huidige systeem, maar broodnodig om de arbeidsmarkt toekomstbestendig te maken.”

Enkele uitkomsten van het onderzoek zijn samengebracht in een infographic. Het gehele rapport ‘De zzp’er bestaat wél. Feiten over zelfstandigen zonder personeel.’ is gratis te downloaden op headfirst.group.

Lees ook: Geen vertrouwen in politiek bij zzp’ers, erkenning noodzakelijk