Algemene nabestaandenwet (Anw)

 De nabestaandenuitkering kent meerdere vormen:

• Als een partner overlijdt, kan iemand recht hebben op een nabestaandenuitkering. Het maakt hierbij niet uit of ze gehuwd waren of ongehuwd samenwoonden.
• Ouder of verzorger die kinderen onder de 18 jaar verzorgt, waarvan één ouder is overleden (halfwezen), heeft recht op een halfwezenuitkering.
• Als kinderen geen ouders meer hebben, hebben ze recht op een wezenuitkering.

De nabestaandenuitkering
Een nabestaande komt in aanmerking voor een uitkering als hij jonger is dan 65 jaar en de partner op de datum van overlijden verzekerd was voor de Anw . Daarnaast moet ook aan één van de volgende voorwaarden voldaan zijn:

• nabestaande is geboren voor 1950, of
• nabestaande heeft een kind onder de 18 jaar, of
• nabestaande is voor minimaal 45% arbeidsongeschikt.

De Anw maakt geen onderscheid tussen gehuwden, geregistreerd partners of samenwonenden. Ook als de nabestaande gescheiden is van de overledene kan er mogelijk aanspraak gemaakt worden op een uitkering. Voorwaarde is wel dat er alimentatie betaald werd.

De nabestaandenuitkering wordt ingetrokken als:

• de nabestaande 65 jaar wordt.
• de nabestaande hertrouwt of gaat samenwonen. Bij verbreking van de samenwoning binnen zes maanden kunt u weer terugvallen op de nabestaandenuitkering.
•  het jongste kind 18 jaar wordt of tot het huishouden van een ander gaat behoren.
• de nabestaande niet langer arbeidsongeschikt is.

Let op: De laatste twee intrekkingsgronden gelden niet voor nabestaanden geboren vóór 1 januari 1950. Hetzelfde geldt voor nabestaanden geboren tussen 1 januari 1950 en 1 juli 1956 en vóór 1 juli 1996 gehuwd, als de echtgenoot vóór 1 juli 1999 is overleden. Zij ontlenen het recht op een uitkering aan een overgangsregel.

Halfwezenuitkering
Een overgebleven ouder met één of meer kinderen jonger dan 18 jaar, heeft recht op een halfwezenuitkering.

De halfwezenuitkering is niet afhankelijk van inkomen. Het aantal kinderen is niet van invloed op de hoogte van de uitkering.

Wanneer de ouder hertrouwt of gaat samenwonen, loopt de uitkering gewoon door. Ook als de ouder gescheiden was van de overleden ouder is er recht op een halfwezenuitkering.

Wezenuitkering
Een weeskind komt in aanmerking voor een uitkering als beide ouders zijn overleden en de laatst overleden ouder op de datum van overlijden verzekerd was voor de Anw. Het weeskind moet jonger zijn dan 16 jaar. In sommige gevallen is er recht op een uitkering tot 21 jaar.

Verlenging is mogelijk als:

• Het weeskind arbeidsongeschikt is. De uitkering loopt dan door tot 18 jarige leeftijd. Daarna kan het weeskind in aanmerking komen voor een uitkering op grond van de Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten (WAJONG).
• Het weeskind samen met andere kinderen het huishouden verzorgt.
• Het weeskind studeert. De uitkering loopt dan door tot 21 jarige leeftijd.

Hoogte nabestaandenuitkering
De uitkering op grond van de Algemene nabestaandenwet (Anw) bedraagt maximaal 70% van het netto minimumloon. Deze uitkering is inkomensafhankelijk. Inkomen in verband met arbeid wordt er geheel van afgetrokken. Van inkomen uit arbeid blijft een deel buiten beschouwing.

Nabestaanden die een halfwees onder de 18 jaar verzorgen, krijgen bovendien een inkomensonafhankelijke uitkering van 20% van het netto minimumloon.

1) Op grond van de overgangsregeling eventueel tot 27 jaar.

Checklist goed achterlaten nabestaanden
Hieronder staat een checklist dat een beeld geeft van de financiële situatie op het moment dat een partner overlijdt.

• Is er recht op een Anw-uitkering? ja/nee
• Is er ‘pensioen van de zaak’ inclusief nabestaandenpensioen? ja/nee
• Is het nabestaandenpensioen een opbouwregeling (geen risicobasis)? ja/nee
• Is het uw eerste huwelijk/partnerschap? ja/nee
• Hebt u een privé-overlijdensrisicoverzekering? ja/nee
• Wordt na overlijden de hypotheek afgelost door een levensverzekering? ja/nee
• Worden na overlijden schulden afgelost door een levensverzekering? ja/nee

Hebt u alle vragen met ‘ja’ beantwoord? Dan zorgt u goed voor elkaar.
Hebt u meerdere vragen met ‘nee’ beantwoord, dan hoeft er geen vuiltje aan de lucht te zijn. Het is mogelijk dat uw partner voldoende eigen inkomsten heeft. Maar het kan ook zijn dat u uw nabestaandenpensioenen beter kunt regelen.

De Sociale Verzekeringsbank (Svb) voert de Anw namens de overheid uit. Op de website van de Svb staat een wizard waarmee gekeken kan worden of iemand in aanmerking komt voor een nabestaandenuitkering.