De opsporingsdienst van de Nederlandse Arbeidsinspectie heeft meerdere aanhoudingen verricht bij verschillende ondernemingen in Den Haag. Een wetsvoorstel voor betere bescherming van kwetsbare groepen tegen mensenhandel is naar de Tweede Kamer gestuurd, maar nog niet behandeld.
De opsporingsdienst hield drie personen aan op verdenking van arbeidsuitbuiting. De verdachten zouden meerdere mensen met de Turkse nationaliteit illegaal tewerk hebben gesteld, extreem lange werkdagen hebben laten draaien en te weinig loon hebben uitbetaald.
Na de zware aardbevingen in Turkije en Syrië in 2023, die tienduizenden mensen het leven kostten, benaderden de verdachten vier Turkse mannen in Nederland om hulpgoederen naar Turkije te brengen, aldus de Arbeidsinspectie. Toen de mannen ontdekten dat er verdovende middelen in de pakketten zaten, stapten zij naar de politie. Uit het onderzoek dat daarop volgde, kwamen onder meer signalen van arbeidsuitbuiting naar voren.
Mensensmokkel bij uitzendbureau
In een andere zaak heeft de opsporingsdienst zes mensen aangehouden die voor hetzelfde uitzendbureau in Den Haag werken. De dienst heeft niet vrijgegeven om welk uitzendbureau het gaat, maar wel dat de Arbeidsinspectie het bedrijf al ‘geruime tijd’ in het vizier heeft. Zo stuitte de inspectie bij een controle in 2021 op personeelsdossiers met valse identiteitskaarten, en hield de politie in 2022 een chauffeur van het uitzendbureau aan die vrouwen met valse identiteitskaarten aan het vervoeren was.
Na nieuwe meldingen over het bedrijf en na uitgebreid onderzoek zijn nu vier mensen aangehouden op verdenking van mensensmokkel en het te werk stellen van illegale vreemdelingen, en twee personen wegens witwassen.
Lees ook: Boetes voor overtreden Wet Arbeid Vreemdelingen te laag
Wetsvoorstel mensenhandel
In april heeft toenmalig staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) een wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd dat de strafbaarstelling van mensenhandel uitgebreider en eenvoudiger moet maken. Hierbij wordt een nieuw misdrijf in de bestaande wet opgenomen, namelijk ‘ernstige benadeling’. Daders zijn dan strafbaar als zij op de werkvloer misbruik maken van mensen met een kwetsbare positie. Naast misbruik moet er sprake zijn grove benadeling zoals substantiële onderbetaling, overtreding van de arbeidsduur en tijden, slechte huisvesting of vrijheidsbeperkingen zoals inname van een paspoort.
Het wetsvoorstel verruimt ook de mogelijkheden om daders die financieel profiteren van mensenhandel aan te pakken. Er wordt duidelijker omschreven welk gedrag strafbaar is. Zo zouden organisaties die zijn belast met opsporing, vervolging en berechting, zoals de politie, de Arbeidsinspectie, het Openbaar Ministerie en de rechtspraak, er beter mee uit de voeten moeten kunnen.
De Arbeidsinspectie stelde vorig jaar dat de reikwijdte van het delict ‘ernstige benadeling’ onvoldoende duidelijk is omschreven, “althans is de reikwijdte heel erg ruim”. Als voorbeeld noemde de inspectie dat “een arbeidsmigrant (van buiten de EU zonder verblijfs- en/of tewerkstellingsvergunning in Nederland, of een EU-burger zonder kennis van de Nederlandse taal en rechten) per definitie een kwetsbare positie heeft en dus in potentie een slachtoffer van ernstige benadeling is”. Volgens de inspectie zou de wetswijziging leiden tot een structurele extra kostenpost van 4,1 miljoen euro per jaar. Het voorstel is wel “in principe uitvoerbaar en handhaafbaar”, aldus de inspectie.
Het wetsvoorstel is nog niet behandeld door de Tweede Kamer. In de tussentijd is het kabinet-Schoof aangetreden en het is onduidelijk hoe dat tegen het voorstel aankijkt.
Lees ook: Kwart werkgevers kiest vaker voor arbeidsmigranten vanwege tekort Nederlands personeel
