De Belastingdienst heeft aangekondigd per januari volgend jaar weer strikt te handhaven op daadwerkelijke zelfstandigheid van zzp’ers. Dit zal gepaard gaan met boetes en naheffingen.
Franziska-Szabó
De onrust is al begonnen. Die wordt nog veel groter in het aankomende jaar. Veel organisaties hebben een flexibele schil nodig. Deze kan niet altijd via een uitzendbureau worden ingevuld. Voor sommige rollen zijn zzp’ers nodig. Sterker, de overheid is een van de, zo niet de grootste inhuurder van zzp’ers!
Na een constante aanpassing van nieuwe regels en wetten zoals de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie) en DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelatie), ligt nu de conceptwet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (VBAR) ter beoordeling bij de Raad van State.
De criteria waarop de Belastingdienst heeft aangekondigd te handhaven, zijn het werkgeversgezag, de verplichting tot het leveren van (persoonlijke) arbeid en de beloning.
Als we alleen al kijken naar werkgeversgezag, begrijp ik de grote onrust. Wanneer een werkende binnen een organisatie wordt aangestuurd, oftewel onder een leidinggevende binnen een (inhurende) organisatie valt, wordt in principe uitgegaan van werknemerschap. Zwart-wit gesteld: tenzij een zzp’er wordt ingehuurd als hoogste bestuurder in een organisatie, zal er altijd sprake zijn van werkgeversgezag.
Lees ook: ‘Het is in onze bedrijfstak eten of gegeten worden’
De zzp’er moet kunnen bewijzen dat hij of zij daadwerkelijk zelfstandig is, en dus geen verkapte werknemer. De administratie die hiermee gepaard gaat, is het bijhouden van gedegen documentatie, waaronder overeenkomsten en urenregistraties. Hoewel dit op zich terecht is, kan de administratie voor niet-administratief onderlegde zzp’ers de nodige problemen opleveren. In plaats van met hun vak bezig te zijn, gaan kostbare uren verloren aan administratieve rompslomp. Ook dit vormt een behoorlijke drempel.
Daar komt nog bij dat de interpretatie van wel of geen verkapt dienstverband per inspecteur kan verschillen. Dit verschil van inzicht zal leiden tot verschillende juridische steekspelen en procedures met alle kosten van dien. Oftewel, kosten voor de betreffende zzp’ers en de Belastingdienst – nou ja, de belastingbetaler. En zo draaien we met z’n allen weer in diezelfde cirkel rond, jaar in en jaar uit.
In hoeverre kun je de aankondiging van hernieuwde handhaving een gewenste oplossing noemen voor mogelijke schijnzelfstandigheid? Er wordt door een kleine groep misbruik gemaakt. Dat is helaas niet te voorkomen. Hoe graag wij dat, als grote groep, ook zouden willen.
Het feit is echter dat het overgrote deel van de zzp’ers de arbeidsvrijheid en het ondernemerschap niet wil opgeven. Bovendien willen organisaties hun broodnodige flexibele schil niet verliezen. En die belasting wordt linksom of rechtsom toch wel geïnd, tot vreugde van de schatkist en de grif uitgevende overheid.
Waar ik echter benieuwd naar ben: hoeveel zzp’ers binnen de flexibele schil van de overheid, bijvoorbeeld in projecten als de behandeling van de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst, neemt de overheid zelf in dienst of laat ze gaan in 2025? Dat is weer een nieuw project. En jawel, daar is een zzp’er voor aangetrokken…
Column Franziska Szabó
Lees ook: FlexForward over DBA, WTTA, AI en opleiden: er komt veel op flexondernemers af