In de uitzendbranche worden verreweg de meeste werknemers op staande voet ontslagen, met buitenlandse uitzendkrachten die dit lot aanzienlijk vaker treffen dan hun Nederlandse collega’s. Uit cijfers van uitkeringsinstantie UWV, gedeeld door minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken), blijkt dat dit een groeiend probleem is binnen de sector.
In zijn beantwoording van Kamervragen vergeleek Van Hijum het aantal ontslagen op staande voet sinds 2020 in verschillende sectoren. De uitzendbranche springt eruit met jaarlijks duizenden ontslagen. In 2023 verloren 7470 uitzendkrachten op deze manier hun baan, een vergelijkbaar aantal met voorgaande jaren: 7475 in 2022, 6148 in 2021 en 4237 in 2020.
Lees ook: Accres stelt zich op als zaakwaarnemer van schaars talent, ‘net als in het voetbal’
Opvallend is het grote aandeel niet-Nederlandse werknemers dat op staande voet wordt ontslagen. In 2023 betrof dit 6308 mensen zonder Nederlandse nationaliteit, tegenover 1162 Nederlandse werknemers. Dit patroon herhaalt zich in eerdere jaren. Minister Van Hijum wijst erop dat arbeidsmigranten vaak niet goed op de hoogte zijn van hun rechten, waardoor zij kwetsbaarder zijn voor mogelijk onterecht ontslag.
Ondanks de grote aantallen ontslagen in de uitzendsector, stelt Van Hijum dat procentueel gezien de kans op ontslag op staande voet lager ligt dan in sommige andere sectoren. Zo was in 2023 slechts 0,8 procent van alle vertrekkende uitzendkrachten op staande voet ontslagen. In de slagersbranche lag dit percentage bijvoorbeeld op 2,9 procent, maar daar ging het om veel minder werknemers, namelijk 143.
Ontslag voor financieel gewin
Uit eerder onderzoek door de Arbeidsinspectie in mei blijkt echter dat sommige uitzendbureaus ontslag op staande voet misbruiken als middel voor financieel gewin. Dit kwam naar voren bij inspecties in de vleesverwerkende industrie, waar uitzendbureaus voornamelijk buitenlandse arbeidsmigranten in dienst hebben. Ontslag op staande voet betekent namelijk dat betalingen direct stoppen en dat werknemers opgebouwd vakantiegeld verliezen, wat voordelig is voor uitzendbureaus, maar desastreus voor de werknemers.
De Arbeidsinspectie gaf in mei aan dat dit misbruik werknemers ook het recht op een werkloosheidsuitkering kost. Hoewel de omvang van het probleem voor de Arbeidsinspectie onbekend was, roept zij uitzendbureaus en werkgevers op om hun verantwoordelijkheid te nemen en misstanden te voorkomen. De inspectie kan echter niet handhaven op het misbruik van deze ontslagconstructie.
Lees ook: Jongvolwassenen het meest bang om baan te verliezen
