In vrijwel alle regio’s in Nederland stijgt het tekort aan vakmensen in praktische beroepen, zo blijkt uit recente cijfers van Randstad. Daaronder vallen beroepen die cruciaal zijn voor grote maatschappelijke opgaven in bijvoorbeeld de zorg en energietransitie. De arbeidsmarkt loopt hierdoor vast, stelt de HR-dienstverlener. Praktische beroepen waar zowel met hoofd als handen wordt gewerkt zijn bovendien lastiger te vervangen door robots of artificial intelligence (A.I.).
Nederland heeft mensen nodig in allerlei soorten beroepen. Landelijk staan er momenteel ruim 195.000 vacatures open in de categorie praktische beroepen, op een totaal van 400.000. Onder praktische beroepen verstaan we banen waarin je je handen gebruikt om je vak uit te oefenen, waar menselijke skills onmisbaar zijn en nog niet te automatiseren door bijvoorbeeld A.I. Het aantal vacatures voor dit type banen is dit jaar 8% hoger dan vorig jaar, de sterkste groei is vooral zichtbaar in de groenvoorziening, bouw, zorg en techniek. De vraag naar overige beroepen die niet in deze categorie vallen, daalde met 4%.
Top 10 openstaande vacatures voor praktische banen
Top-tien openstaande vacatures voor praktische banen:
- Sociaal werkers en begeleiders/Pedagogisch medewerkers kinderopvang
- Machinemonteurs
- Electriciens en elektronicamonteurs
- Vrachtwagenchauffeurs
- Technici en engineers – industrie en – werktuigbouw
- Verzorgenden
- Managers productie en – industrie
- Docenten secundair onderwijs
- Artsen
- Productiemachine-operator
We moeten daarom trotser zijn op vakmanschap en meer mensen stimuleren een praktisch beroep te overwegen.
Vakmanschap ondergewaardeerd
Werner Klaassen, directeur Randstad Nederland: “Zonder vakmanschap loopt onze arbeidsmarkt en samenleving vast. Technologie zoals A.I. kan veel en helpt ons zeker productiever te worden. Maar het kan geen warmtepomp installeren of zonnecollectoren op daken monteren. Ook brengt het weinig verlichting in de kinderopvang en missen onze ouderen de zorg die zij nodig hebben. We moeten daarom trotser zijn op vakmanschap en meer mensen stimuleren een praktisch beroep te overwegen. De cijfers op de arbeidsmarkt laten zien: wie kiest voor vakmanschap heeft de toekomst.”
Opleiding, omscholing en werk-leertrajecten
Om het tekort aan vakmensen aan te pakken, stimuleert Randstad meer Nederlanders vakmanschap te overwegen door opleidingen, omscholing en werk-leer trajecten aan te bieden. In 2022 heeft Randstad ruim 2.350 talenten een opstap naar werk geboden via opleidingen.
Klaassen: “Ieder talent is er één. Om een duurzame stap vooruit te zetten, is echter een lange adem nodig en ook een verandering van de manier waarop we praktische beroepen waarderen. Dat laatste moeten we als maatschappij snel organiseren. Daar spelen werkgevers en opleiders een belangrijke rol in.”
Als je slim bent, werk je met je handen
Naar aanleiding van de situatie op de arbeidsmarkt lanceert Randstad vandaag de campagne ‘Als je slim bent, werk je met je handen’. Vakmanschap staat in de spotlights, beroepen die niet vervangen kunnen worden door technologie staan centraal. Een praktisch beroep vraagt naast kennis ook improvisatie, intuïtie en creativiteit. Dit zijn typisch skills die A.I. niet levert. Dit geldt ook voor menselijke, contactuele beroepen, zoals in de zorg en kinderopvang. De campagne brengt een ode aan vakmanschap en roept mensen op een praktisch beroep te overwegen.
Als onderdeel van de campagne is een experiment gedaan waaruit blijkt dat ChatGPT slaagt voor de havo-examens van dit jaar, maar zakt voor mbo-praktijkexamens.
