In Nederland wonen en werken bijna 1 miljoen arbeidsmigranten, waarvan er 461.431 werkzaam zijn in de uitzendbranche. Arbeidsmigranten zijn van grote waarde voor de Nederlandse economie. Met een enorme drive en een uitstekend arbeidsethos verrichten ze belangrijk werk in vitale sectoren. Het is cruciaal dat we zuinig moeten zijn op deze kwetsbare groep werkenden, zeker met de concrete plannen voor het strengste migratiebeleid ooit.
De enorme drive van arbeidsmigranten blijkt onder andere uit de positieve verzuimdata. Als private uitvoerder van sociale zekerheid valt het Acture op dat de verzuimkosten voor arbeidsmigranten over het algemeen lager zijn dan voor autochtone Nederlandse werknemers. Welke andere opvallende verzuimtrends zien we bij deze doelgroep?
Minder hoge verzuimkosten
Hoewel een veelgehoord vooroordeel is dat arbeidsmigranten zich sneller ziekmelden dan autochtone Nederlandse werknemers, laten de uitgebreide verzuimdata van Acture juist het tegenovergestelde zien. Alexandra Nieuwenhuizen, director Sales & Accounts bij Acture, verklaart: “De verzuimcijfers van 2023 en de eerste helft van 2024 laten zien dat frequent verzuim, dat wil zeggen drie of meer ziekmeldingen per half jaar of vier of meer ziekmeldingen per jaar, onder autochtone Nederlandse werknemers opmerkelijk hoger is vergeleken met arbeidsmigranten. Namelijk 23% versus 18%.”
Volgens Jens Bos, operations manager bij Acture, speelt de sterke wil om te werken hierbij een belangrijke rol: “Arbeidsmigranten komen naar Nederland om te werken en geld te verdienen. Het zijn over het algemeen harde werkers met een uitstekend arbeidsethos die zoveel mogelijk uren maken.”
Ook Gilbert Deelen, directeur van E&A Uitzendbureau, herkent dit: “De loyaliteit en arbeidsinzet van met name Oost-Europeanen richting werkgevers is groot. Ze blijven niet thuis voor een verkoudheidje.”
Ook de verzuimduur is positiever in vergelijking met autochtone werknemers. Alexandra Nieuwenhuizen: “Onze verzuimdata laten zien dat arbeidsmigranten over het algemeen minder lang ziek zijn. De gemiddelde verzuimduur van autochtone Nederlandse werknemers is 13,1 dagen, terwijl die voor arbeidsmigranten 6,7 dagen is.”
De cijfers over arbeidsmigranten, verdeeld over de sectoren waarin zij werkzaam zijn.
Verzuimoorzaken
Bepaalde trends zijn ook zichtbaar in de verzuimoorzaken. Nieuwenhuizen merkt op: “Arbeidsmigranten werken grotendeels in de productie- en logistieke sector, wat fysiek zwaar werk is en invloed heeft op de verzuimoorzaken.”
Naast griepverschijnselen en sociaalemotionele klachten, hebben arbeidsmigranten meer dan gemiddeld last van fysieke klachten, zoals rug-, nek- en schouderproblemen. “De verzuimdata laten zien dat 53% van de uitbetaalde schadelast (Ziektewetuitkering) wordt veroorzaakt door fysieke klachten, 25% door psychisch verzuim, 11% door griep/verkoudheid en 11% door overige oorzaken zoals ernstige ziektes.”
Taal- en cultuurbarrière
Voor arbeidsmigranten is het van groot belang om begeleid te worden in de eigen taal en door iemand die hun cultuur begrijpt. Dit stimuleert niet alleen de toegang tot ons zorgstelsel, maar bevordert ook een soepel herstelproces. Voor de begeleiding van zieke en arbeidsongeschikte arbeidsmigranten heeft Acture een EU-team opgericht. Dit team bestaat uit zeven Poolse casemanagers en één Roemeense casemanager. Magdalena Burgers, teamlead van het EU-team bij Acture, legt uit: “Ons team richt zich primair op het ondersteunen van niet Nederlandssprekende arbeidsmigranten die werken bij een uitzendbureau. Gemiddeld behandelen we zo’n 500 tot 600 dossiers tegelijkertijd. Daarnaast ondersteunen we waar nodig de andere teams binnen Acture, bijvoorbeeld bij een ziekmelding van een arbeidsmigrant die vast in dienst is bij een van onze klanten.”
Kwetsbare groep
Extra begeleiding en ondersteuning van arbeidsmigranten is hard nodig. Burgers: “Arbeidsmigranten zijn een kwetsbare groep in Nederland. Ze zijn ver van huis, familie en vrienden. Bovendien leiden de vaak onzekere woon- en werksituaties tot stress. Daar komt nog bij dat de Nederlandse wet- en regelgeving erg ingewikkeld voor ze is, zeker door de taalbarrière. Een zieke arbeidsmigrant weet doorgaans niet wat zijn of haar rechten en plichten zijn.” Naast reguliere verzuimbegeleiding ondersteunt het EU-team bij het uitleggen van de complexe wet- en regelgeving, zowel richting de arbeidsmigrant als de werkgever.
Gebrek aan toegang tot zorgprofessionals
Door het gebrek aan een huisarts of andere zorgprofessional in Nederland, wachten arbeidsmigranten vaak met het inschakelen van medische hulp totdat ze weer in hun land van herkomst zijn. Acture probeert dit te voorkomen. Bos: “Omdat arbeidsmigranten het lastig vinden om toegang te krijgen tot reguliere zorg in Nederland, ondersteunen we hen hierbij. We werken met specialisten die de taal spreken en bekend zijn met de cultuur, waardoor we optimaal in kunnen spelen op uitdagingen die verzuim bij arbeidsmigranten met zich meebrengt. Onze digitale casemanager begeleidt werknemers in het verzuim in verschillende talen. Maar ook onze casemanagers, arbeidsdeskundigen en re-integratiespecialisten activeren in eigen taal de werknemers zodat ze snel weer hersteld zijn en het werk kunnen hervatten.”
Bij ziekte terug naar het thuisland
Een veelbesproken onderwerp in de uitzendbranche is dat arbeidsmigranten bij (langdurige) ziekte terugkeren naar hun thuisland. Werkgevers zijn hier niet altijd blij mee, omdat ze bang zijn de grip te verliezen. Deelen: “Met name als arbeidsmigranten langer ziek zijn, willen ze graag behandeld worden in het land van herkomst. In samenspraak met de bedrijfsarts maken we dit voor ze mogelijk, maar we zijn wel zoekende naar hoe we de grip kunnen behouden”.
Het EU-team van Acture fungeert als schakel tussen de werkgever en de arbeidsmigrant en houdt intensief contact met de arbeidsmigrant die terugkeert naar het land van herkomst. “Het is begrijpelijk dat een zieke arbeidsmigrant liever bij dierbaren verblijft dan op een woonlocatie met weinig privacy. Bovendien kunnen ze in het thuisland vaak sneller een specialist raadplegen zonder taalbarrière. Zolang het de re-integratie niet belemmert, heeft een arbeidsmigrant het recht om terug te gaan. Dit kan juist bevorderlijk zijn voor het herstel. Wij houden intensief contact, houden grip op het verzuim en ondersteunen bij terugkeer naar Nederland”, licht Burgers toe.
Bos voegt hieraan toe: “Vanuit Acture richten we ons ook op het verlenen van zorg in het thuisland. We werken samen met specialisten in onder andere Polen om het voor arbeidsmigranten zo comfortabel mogelijk te maken en tegelijkertijd de grip te behouden.”
Dit artikel is gesponsord door Acture. De bron van dit artikel is de Orange Paper Acture. ‘Arbeidsmigranten in Nederland’.
