De arbeidsmobiliteit onder Nederlanders is hoog. Ze wisselen relatief vaak van baan of functie. Wel zijn er grote verschillen naar leeftijd en opleidingsniveau.
Dat blijkt uit de studie Arbeidsmobiliteit in Nederland, waarin arbeidssocioloog Fabian Dekkers de cijfers over arbeidsmobiliteit op een rij zet.
Jongeren blijven kort bij werkgever
Uit cijfers van het CBS blijkt dat in 2016 werknemers gemiddeld tien jaar bij dezelfde werkgever werkzaam zijn. Dit gemiddelde wordt sterk omhooggetrokken door werknemers van 45 jaar en ouder. Jongeren tussen de 15 en 25 jaar blijven niet eens 2 jaar bij dezelfde werkgever. Werknemers tussen de 25 en 45 zijn gemiddeld 7 jaar bij dezelfde werkgever werkzaam.
40% werkenden mobiel
Afhankelijk van de conjuncturele situatie is jaarlijks een kwart tot 40% van de werkenden mobiel. Dit betreft zowel interne als externe mobiliteit. Jongeren zijn vaker extern mobiel (baanmobiliteit), werknemers tussen de 25 en 35 jaar zijn eerder intern mobiel (functiemobiliteit).
Hoger opgeleiden wisselen vaker van baan
Ook naar opleidingsniveau zijn er opvallende verschillen. Hoger opgeleiden wisselen vaker van baan en functie dan middelbaar en lager opgeleiden. Dekker verklaart dit met de human capital theory van Becker (1964). Hoger opgeleiden beschikken over een betere onderhandelingspositie dan lager opgeleiden en zouden daarom eerder vrijwillig van baan of functie wisselen.
Zakelijke dienstverlening
Volgens het onderzoek is de arbeidsmobiliteit in Nederland het hoogst in de zakelijke dienstverlening, gevolgd door de sectoren handel, horeca en overheid. In de sectoren industrie, bouw en onderwijs is de mobiliteit het laagst. Bij de overheid is vooral de functiemobiliteit hoog, terwijl in de handel en horeca de baanmobiliteit hoog is.
Gedwongen arbeidsmobiliteit
Gedwongen (‘negatieve’) vormen van arbeidsmobiliteit blijven in deze studie buiten beschouwing. Wel wordt in de studie vermeld dat gedwongen mobiliteit het meest voorkomt bij relatief oudere werkenden, werknemers met een tijdelijk arbeidscontract en lager opgeleiden.
Arbeidsmobiliteit naar persoonskenmerken
Tussen mannen en vrouwen zitten vrijwel geen verschillen ten aanzien van het soort mobiliteit. Bij mannen is net iets vaker sprake van functiemobiliteit. Bij vrouwen van baanmobiliteit.
Baanmobiliteit hoog onder jongeren
Wel zijn jongeren duidelijk veel mobieler dan oudere werknemers. Vooral de baanmobiliteit is hoog. Tot 35 jaar is ook de functiemobiliteit hoog, met ruim 15%. De stap naar het zelfstandig ondernemerschap (zzp) is voor vrijwel alle leeftijdsgroepen gelijk. Alleen onder de 25 en na het 55e levensjaar wordt minder vaak de stap naar zelfstandig ondernemerschap gezet.
Grote mobiliteit hogere opgeleiden
Hoe hoger het opleidingsniveau, hoe groter de mobiliteit. En dat geldt vooral voor functiemobiliteit en de stap naar het zelfstandig ondernemerschap. Academici zijn veel mobieler dan andere opleidingsniveaus. De baanmobiliteit is onder de verschillende opleidingsniveaus vrijwel gelijk. Uitzondering zijn de lager opgeleiden. Zij zijn minder vaak baanmobiel.
de studie ‘Arbeidsmobiliteit in Nederland’ van arbeidssocioloog Fabian Dekker is online te vinden.
Bron: PW.
Noot van de redactie: Vorige week maakte het CBS bekend dat arbeidsmobiliteit in Nederland weer flink toeneemt. In 2017 waren er 937.000 mensen tussen 15 en 75 jaar met een ander beroep dan het jaar ervoor. Ruim twee derde van de beroepswisselaars koos zelfs voor een overstap naar een andere beroepsklasse.
