In de technische sector ontstaat langzaam een schreeuwend tekort aan vaklieden, als we de recente berichtgeving hierover tenminste moeten geloven. Maar hoe ernstig dat probleem werkelijk is, hangt een beetje af van de bril waarmee je naar de problemen kijkt. Twee P&O’ers over dat vermeende tekort.
De bekende redeneringen over tekorten aan technisch personeel horen we bijna dagelijks, zegt Frank Schoof, manager HRM bij Croon Elektrotechniek. ‘Te weinig instroom van toekomstige technici op scholen, vergrijzing, et cetera. Maar dat is allemaal gedacht vanuit bestaande gedachtelijnen. De grafieklijntjes worden allemaal doorgetrokken naar de toekomst. En tja, dan kom je inderdaad op een tekort uit. Maar vanuit een ander paradigma is er misschien helemaal geen tekort.’
Meteen maar even een voorbeeld van zo’n ander paradigma. ‘We zijn nu bezig met een project, geschoeid op Scandinavische leest, om mensen die ooit voor de techniek zijn opgeleid weer terug in de sector te halen. Die mensen zijn in de jaren negentig (bijvoorbeeld) de ict in gegaan omdat daar geld was te verdienen, nu kunnen ze via een bijscholing weer terug komen. We hebben 15 plekken gecreëerd, tot onze verbazing kregen we 65 aanmeldingen. Dát is waar het om gaat: ga met andere ogen kijken. Voor vrouwen in de techniek geldt precies hetzelfde. Als je ze wilt interesseren en je gaat zoeken, dan ga je ze vinden.’
Als je op die manier gaat kijken, dan blijft er wellicht maar weinig over van dat zogenaamde tekort aan technici. ‘Volgens mij hebben we geen tekort aan technisch personeel, maar een tekort aan vermogen om mensen met de juiste kwaliteiten te vinden in de samenleving.’
Wél een tekort
Alfred Boot, directeur HR van Dura Vermeer Groep, ziet wel een tekort aan vaklieden opdoemen. ‘Nu nog niet, maar dat komt ook doordat er minder bedrijvigheid is in de bouw door de crisis. Maar over een paar jaar, wanneer er volop werk is, zou het wel eens spannend kunnen worden. Je kent de varkenscyclus misschien wel, waarbij vraag en aanbod vertraagd op elkaar reageren: omdat er nu geen werk is in de techniek, kiezen jongeren ook andere opleidingen. Maar zo is het júist niet. Wanneer ze nu beginnen, zijn ze klaar wanneer de markt aantrekt. Ze hadden vier jaar geleden een andere opleiding moeten gaan doen als ze direct aan de slag wilden.’
Een andere verklaring voor het aanstaande tekort is dat Nederland langzaam is geëvolueerd tot een diensteneconomie waar weinig plaats is voor handwerk. ‘Terwijl juist landen met een sterke maakindustrie het nu heel goed doen, kijk naar Duitsland. Werkgevers in de techniek zouden beter moeten laten zien wat voor een fantastische sector dit is om in te werken. En daarnaast mogen we wel wat meer aan sociale vernieuwing doen: zorgen voor een betere work-life balance bijvoorbeeld.’
Ander perspectief
Er is een verschil tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Daarom is het nodig om scherp te blijven, zegt Schoof. ‘Zowel werknemers als werkgevers zijn inactief geworden in de verzorgingsstaat. Werknemers denken dat ze wel ergens veertig jaar kunnen blijven werken. En werkgevers beginnen meteen te gillen als ze niet de juiste schoolverlaters krijgen. Maar daar heb je zelf ook een verantwoordelijkheid in, denk ik dan. Als je goede stagiairs wilt, moet je samenwerken met scholen. En ben je daar te klein voor, wees dan betrokken bij de branchevereniging. Er wordt te veel van elkaar verwacht en te weinig zelf ondernomen.’
Samenwerken
Sinds kort zijn er initiatieven (zoals de Actieagenda Bouw) om sectoraal samen te werken om nieuwe mensen te werven. Volgens Boot is het in die club de bedoeling om praktischer te worden dan alleen wat praatstukken schrijven. ‘Zo zijn er projecten waarbij werkgevers scholen adopteren om lessen in techniek te gaan geven. Dat vergt wel een flinke inspanning van werkgevers, om daar mensen en tijd voor vrij te maken. Wij zouden er zelf ook actiever in kunnen zijn om het handen en voeten te geven, erken ik meteen.’
Loonkosten omhoog
Wanneer er over een paar jaar toch grote tekorten aan technisch personeel ontstaan, dan denkt Boot dat er twee dingen gebeuren: ‘Het eerste effect is dat de lonen door schaarste zullen stijgen, het andere is dat er meer arbeidsmigratie zal optreden. We doen er alles aan om te voorkomen dat dat nodig is, maar of het voldoende is weet ik niet. Lager geschoold technisch personeel is nog wel te krijgen op een arbeidsmarkt die steeds verder internationaliseert, maar voor de hoger geschoolden willen we toch graag Nederlanders hebben. De tekorten doen zich voor bij beide groepen, maar aan de onderkant is het dus wat beter op te lossen.’
Meer informatie »
Foto: © ANP | Arthur Bastiaanse
7 reacties
Om het tekort aan (gekwalificeerde) technici op de korte termijn aan te pakken, moeten we inderdaad buiten de gebaande paden denken. De kansen voor de komende jaren liggen in het opleiden van volwassen zij-instromers. Het advies van ROVC: zorg dat de drempel om te investeren in zij-instromers lager wordt. Een deel van de beschikbare middelen moet daarvoor ter beschikking komen van het bedrijfsleven; aan de vraagzijde in plaats van de aanbodzijde.
Industri?le bedrijven kunnen zelf het heft in handen nemen om de machines draaiende te houden. Kijk voor inspiratie op tekorttechnici.nl of vraag daar de publicatie Tekort technici te lijf, in de praktijk? aan. Hierin vertellen 20 organisaties, zoals voestalpine Polynorm, Volkerrail en Uneto-VNI, hoe zij het tekort op succesvolle en proactieve wijze oplossen.
Ook wij van Q-Interim BV hebben regelmatig gekwalificeerde vaklieden (MTS E/W/I) in portefeuille, echter door langlopende procedures en zoals Richard vermeldde dat bedrijven de deur dicht houden, lopen ze regelmatig geschikte kandidaten mis. Wederom gemiste kans…
Dat er tekorten komen en soms al zijn is al jaren bekend. Wellicht moeten bedrijven eens nadenken over de oplossingen die al geboden worden. Diverse organisaties waaronder die van DIT Bouw & Techniek spelen al langer in op de problematiek die onstaat.
Ik heb echter wel het gevoel dat bedrijven de deur dicht houden mede door het huidige ecomische klimaat, met als gevolg dat ze straks echt in de problemen komen.
De technische vaklieden komen echt wel weer aan het werk, dit probleem is er als sinds de economie er is. Er is om de zoveel jaar een dip met een overschot op de markt, en over een paar jaar is er weer een tekort. Dit heet marktwerking, en daar zullen wij met zijn alle op moeten inspelen. Echter met diens verstande dat er op dit moment weinig animo is voor technische opleidingen, dat baart mij meer zorgen dan de huidige problematiek. Want ik denk dat wij over een x aantal jaren wel echt met een tekort aan vaklieden zitten, en dit is tot op heden ondanks toezeggingen vanuit de ” Gespecialiseerde Uitzenders” en de vakbonden en de regering, nog steeds niet opgelost. Ik weet ook niet wat de oplossing hiervoor is, wat ik wel een raar gegeven vindt, is dat Nederland een lage lonen land is, en overal wordt er gezegd dat de loonkosten te hoog worden en de sociale premies te duur worden. Wanneer gaan we met zijn allen een keer goed bekijken waar nu de echte problemen zitten ? Want ik denk zelf, dat het niet te maken heeft met de loonkosten, maar meer met de tarieven voor de inhuur en de risico’s om op dit moment personeel aan te nemen.
Ik wil me graag aansluiten bij wat Frank Schoof schrijft. Het gebrek aan techneuten is niet zo schrijnend als men ons wil laten geloven. Ik heb niet het gevoel dat er ook maar een project niet is doorgegaan omdat er geen techneuten waren, toch? Mocht dit tekort er toch komen c.q. zijn dan is dit eenvoudig op te lossen. Meer weten? Ga met ons in gesprek.
Ik vind het goed dat er niet alleen vanuit een perspectief wordt gekeken naar dit thema. Wat iedereen ook vind over het thema technisch personeel, samenwerking zoals in de laatste alinea, is het beste om jonge studenten te interesseren voor dit vak. Projecten tussen scholen en bedrijven zijn hiervoor een uitstekend middel!
Ik denk dat dit probleem structureel is en het wordt zeker niet overschat. Vandaar dat al die vaklui uit Oost Europa hier naartoe komen.