Demissionair minister Van Gennip (CDA) heeft op 6 oktober 2023 het conceptwetsvoorstel Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden gepresenteerd. Via internetconsultatie kan daar nu op gereageerd worden.
De regels voor het werken met werknemers en zelfstandigen worden verduidelijkt. Hierdoor weten werkenden en werkgevenden sneller of een klus door een zelfstandige gedaan mag worden of door een werknemer. Nieuw is dat indicaties die wijzen op het zelfstandig ondernemerschap ook stevig mee gaan wegen bij de beoordeling van een arbeidsrelatie. Dit voorstel is een van de maatregelen waarmee het kabinet schijnzelfstandigheid wil tegengaan en meer ruimte wil bieden aan ondernemers.
Kern voorstel
Minister Van Gennip: ‘We hebben de jurisprudentie uitgeplozen en verduidelijkt en een toetsingskader gemaakt. Deze houdt simpel gesteld in:
- Hoe word je aangestuurd en gecontroleerd? Heb je daar alle vrijheid in of sta je onder leiding van een ander?
- Doe je werk dat structureel gedaan wordt in een organisatie? Een vaste plek in de organisatie heeft? En doe je hetzelfde werk als en met werknemers?
- Of werk je juist zelfstandig, voor je eigen rekening en risico? Met deze verduidelijking kunnen werkgevenden en zelfstandigen straks beter uit de voeten. Zonder bij opdrachten een berg jurisprudentie uit te moeten zoeken.’
Daarbij wordt de volgende toelichting gegeven: Als er geen werkinhoudelijke aansturing is en er geen sprake is van organisatorische inbedding dan kan het werk door een zzp’er gedaan worden. Als er wel sprake is van werkinhoudelijke aansturing of van organisatorische inbedding dan kan er een contraindicatie zijn. Dan wordt gekeken in hoeverre er binnen de opdracht sprake is van ondernemerschap. Voert iemand de werkzaamheden uit voor eigen rekening en risico? Met name de VVD wil dat dit criterium zwaar weegt.
Rechtsvermoeden arbeidsovereenkomst
Daarnaast wil het kabinet dat er een rechtsvermoeden komt, gebaseerd op een uurtarief. Dit rechtsvermoeden maakt het voor werkenden aan de basis van de arbeidsmarkt makkelijker om een arbeidsovereenkomst te claimen bij de werkgever en indien nodig bij de rechter. Als de werkende een beroep doet op het rechtsvermoeden en aannemelijk maakt dat hij minder betaald krijgt dan het geldende uurtarief (nu 32,24 euro), is het vervolgens aan de werkgevende om aan te tonen dat er geen sprake is van een arbeidsovereenkomst. Het kabinet verwacht dat hier een preventief effect van uit gaat. Zodat er al bij het aangaan van een arbeidsrelatie kritischer gekeken wordt of er sprake moet zijn van een arbeidsovereenkomst of dat het werk door een zelfstandige kan worden gedaan.
Waarom ook alweer deze nieuwe wet?
Van Gennip: “Veel zelfstandigen kiezen bewust voor het ondernemerschap. Zij leveren daarmee een belangrijke bijdrage aan de economie. Tegelijkertijd is er ook een keerzijde aan de snelle groei van het aantal zelfstandigen. Er is in sommige gevallen sprake van (gedwongen) schijnzelfstandigheid. Of van oneerlijke concurrentie op arbeidsvoorwaarden tussen werkenden onderling en tussen werkgevenden. Ook macro-economisch zijn er zorgen. Als grote groepen werkenden die in feite werknemer zijn, niet meebetalen aan de werknemersverzekeringen (zoals de ww-verzekering), neemt het bereik daarvan af en kan het moeilijker worden om ook kwetsbare werkenden voldoende bescherming te bieden.”
Bron: Rijksoverheid
