Ondanks de coronacrisis komt er geen einde komt aan de krapte op de arbeidsmarkt. Integendeel, de mismatch op de arbeidsmarkt wordt juist groter. Voor ongeveer een derde van alle beroepen geldt dat – ondanks de coronacrisis – de krapte aan personeel nu hoger is dan begin februari.
Dat blijkt uit de nieuwe arbeidsmarktindicator van ABN AMRO.
ABN AMRO heeft een indicator ontwikkeld die zowel rekening houdt met aansluiting van de beroepsinteresse als de reisafstand, waardoor een specifiekere mismatch te zien is tussen vraag en aanbod op regionaal niveau.
Mismatch
Interessant is dat de krapte op de arbeidsmarkt sinds het uitbreken van de coronacrisis volgens alle indicatoren op een hoog niveau blijft. Dit is volgens ABN AMRO deels het gevolg van de van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). Maar ook is het volgens de bank duidelijk dat de aanhoudende onvervulbaarheid van de vacatures niet louter een conjuncturele achtergrond heeft, maar ook een structurele: het werk dat de werkzoekende wil of kan doen, wijkt grotendeels af van welke banen in diens zoekgebied aanwezig zijn. Een mismatch dus.
Verwachte ontslaggolf
Volgens ABN AMRO worden door de coronacrisis veel openstaande vacatures teruggetrokken en zijn er eind mei zo’n 333.000 mensen actief op zoek naar werk. Het aantal werkzoekenden zal verder oplopen, ook omdat juist de sectoren die worden geraakt relatief veel personeel hebben met kwetsbare arbeidsrelaties, zoals oproepkrachten in de horeca, zoals het UWV stelt.
Nu de arbeidsmarkt dus ruimer wordt zal de krapte in termen van vacatures versus werkzoekenden weliswaar afnemen, maar neemt de mismatch mogelijk toe. Dit is het gevolg van de aard van de crisis waarbij een aantal sectoren hard wordt geraakt, terwijl in andere sectoren het werk niet afneemt of zelfs groeit.
Als voorbeeld haalt ABN AMRO cijfers van het UWV aan. Het aantal werkzoekenden op werk.nl dat gericht naar een baan in de bediening van de horeca zoekt, nam tussen 4 februari en 19 mei met liefst 60% toe (terwijl het aantal vacatures met 76% daalde). Tegelijk is naar praktijkverpleegkundigen sinds het uitbreken van de coronapandemie juist veel meer vraag ontstaan, terwijl het aanbod van personeel flink is afgenomen. De verwacht ontslaggolf leidt dus tot meer tweespalt, concludeert de bank.
De vraag naar arbeid blijft in de meeste getroffen sectoren naar verwachting voorlopig dalen, terwijl die in de nu bloeiende sectoren blijft stijgen. En hoe meer werknemers uit getroffen sectoren binnen hun oude beroepsgroep blijven zoeken, hoe groter de kans is dat de mismatch gedurende het ‘nieuwe normaal’ op de arbeidsmarkt groeit.
Zolang de interesse van de ontslagen werknemers uit de getroffen sectoren niet aansluiten bij de vraag, of zolang zij niet bereid zijn om een baan op grotere afstand te aanvaarden, is het denkbaar dat het aantal niet vervulbare vacatures juist stijgt en de ABN AMRO-indicator op een hoog niveau blijft.
Verschuivingen op arbeidsmarkt
Nu de lockdown-maatregelen worden versoepeld gaan bedrijven in veel sectoren hun verdienmodel aanpassen aan de mogelijkheden binnen de anderhalvemeter-economie. Omdat de werkgelegenheidsverschillen door aanpassingen op de anderhalvemetereconomie aanzienlijk zijn, kan de mismatch op de arbeidsmarkt hierdoor juist versterkt worden. ABN AMRO sluit niet uit dat in 2020 en 2021 grote sectorale verschuivingen in werkgelegenheid in het verschiet liggen. “Flexibiliteit op de arbeidsmarkt is zodoende cruciaal, zeker voor mensen die werkzaam zijn in de sectoren die het hardst worden geraakt en waar de komende tijd naar verwachting minder werkgelegenheid is. Om ervoor te zorgen dat werknemers gemakkelijker naar andere sectoren kunnen overstappen, moeten de vraag naar en aanbod van vaardigheden op regionaal niveau beter op elkaar aansluiten”, zegt Sonny Duijn, Sectoreconoom Thema’s van ABN AMRO.
Omscholing essentieel
Volgens Duijn is daarom ‘structurele aandacht voor omscholing essentieel’. “Gelukkig heeft de overheid veel aandacht voor het flexibiliseren van de arbeidsmarkt door bedrijven die van de NOW-regeling gebruikmaken te verplichten om werknemers te stimuleren om aan bij- en omscholing te doen. Maar ook grover geschut, zoals de inzet van opleidings- en ontwikkelfondsen die traditioneel gekoppeld zijn aan sectoren, kan wellicht hiervoor worden ingezet.”
Randstad
Duijn staat daarin niet alleen. Gisteren kwam Randstad met de boodschap dat ‘omscholing naar de juiste beroepen nu belangrijker dan ooit is’. “We moeten gezamenlijk de handschoen oppakken en investeren in scholing en omscholing. Alleen dan kunnen we de arbeidsmarkt herstellen”, zo zei Dominique Hermans, algemeen directeur Randstad Nederland.
Lees ook: Randstad: kwart minder vacatures, omscholing cruciaal
