Een groep werknemers krijgt al ruim tien jaar extra verlofuren ter compensatie van het afschaffen van een betaalde pauze.
De regeling is echter nergens vastgelegd. Toch hebben de werknemers er recht op. En de werkgever mag de regeling na al die tijd niet zomaar wijzigen.
De situatie
Een groep van negen werknemers ontvangt al tien tot vijftien jaar jaarlijks zes dagen aan compensatie-uren ter compensatie van het afschaffen van een dagelijkse betaalde pauze van een kwartier. De regeling staat nergens op papier: niet in arbeidsovereenkomsten, de cao of in interne bedrijfsregelingen.
De werkgever ziet geen reden om deze compensatie-uren nog langer toe te kennen en schaft de regeling zonder instemming van de werknemers af.
De kantonrechter oordeelde dat de werkgever dit mocht doen onder andere omdat de regeling niet voortkwam uit de cao, de arbeidsovereenkomst of een andere regeling, omdat de werkgever nooit bedoeld heeft de uren te verstrekken en omdat er geen wilsovereenstemming was. De werknemers gaan in hoger beroep. Zij vinden dat de compensatie-uren regeling onderdeel is gaan uitmaken van de arbeidsvoorwaarden.
De vraag
De vraag die het Hof moet beantwoorden is: mocht de werkgever de regeling eenzijdig afschaffen?
Het oordeel
Het Hof is van mening dat de werkgever de regeling niet mocht afschaffen. De compensatie-uren zijn als arbeidsvoorwaarde deel gaan uitmaken van de rechtsverhouding tussen de werknemers en de werkgever. Het Hof weegt daarbij mee dat de werknemers vanaf hun indiensttreding, tussen de tien en vijftien jaar deze regeling hebben genoten, dat het opnemen van een verlofdag altijd in overleg ging met de leidinggevende en dat de compensatie-uren vermeld stonden op de salarisstroken.
Verder heeft de werkgever de verantwoordelijkheid om toezicht te houden op de naleving van de arbeidsvoorwaarden. In 1995 is met de OR nog gesproken over afschaffing van de regeling maar er heeft toen geen wijziging plaatsgevonden. Pas in 2005 heeft de werkgever naar eigen zeggen de ”fout in haar administratie ontdekt”.
De werknemers mochten onder die omstandigheden er op vertrouwen dat zij recht hadden op de compensatie-uren. De vorderingen van de werknemers worden toegewezen. De reden die de werkgever heeft aangevoerd – een vergissing –, is geen reden om de regeling eenzijdig te mogen wijzigen.
Bedoeling van de partijen
Bij een overeenkomst tussen partijen is niet alleen wat op papier staat van belang. Ook dat wat de partijen uit elkaars gedragingen hebben afgeleid en mochten afleiden. (HR 21 december 2001 NJ 2002, 60). Ook is bepalend hoe de partijen uitvoering geven aan de overeenkomst (HR 10 december 2004, NJ 2005,239). Deze aspecten heeft het Hof hier laten meewegen.
Bron:
LJN BN5568, Gerechtshof Arnhem
Eenzijdige wijziging arbeidsvoorwaarde
Hoger beroep, 31 juli 2010
Door mr. Ingrid Kooijman
