In de jaren tachtig werd arbeidsduurverkorting (ADV) geïntroduceerd om werkloosheid te bestrijden. Maar in de uitzendbranche wordt ADV steeds vaker als looncomponent ingezet, stelt Niels Raaphorst (sectorleider flexwerk bij Mazars) vast. In zijn column voor Flexmarkt vraagt Raaphorst zich dan ook af: is ADV nog wel van deze tijd ?
“Onder andere de cao’s voor de uitzendkrachten willen invulling geven aan de behoefte aan flexibiliteit. Dit is echter niet eenvoudig uit te voeren in het huidige systeem van vele cao’s en belanghebbenden. Kijken we bijvoorbeeld naar de Arbeidsduurverkorting (ADV), dan blijkt al snel dat dit complexe materie is. Zo zijn er tientallen benamingen voor arbeidsduurverkorting en de vraag rijst of deze termen (ADV, ATV, roostervrijedagen) allemaal juridisch hetzelfde inhouden. Alleen al in de cao’s voor de uitzendkrachten neemt de definitie en de berekening van ADV ruim twee pagina’s in beslag. Daarnaast is het berekenen van de ADV complex en tijdrovend. En dat allemaal voor iets waarvan ik me afvraag: ‘Is het eigenlijk nog wel van deze tijd?’
Waarom is ADV ooit ingesteld?
In de jaren tachtig werd ADV geïntroduceerd om werkloosheid te bestrijden. De afgesproken arbeidsduur werd verkort, maar de mensen bleven wekelijks evenveel werken. De extra gewerkte uren konden op een ander moment worden opgenomen als verlof (vrije tijd). Hierdoor ontstond ruimte om extra werknemers aan te nemen en werd er werkgelegenheid gecreëerd voor mensen die niet of moeilijker aan het werk kwamen. Of dit plan is geslaagd, laat ik in het midden. Dit was de gedachte destijds.
Hoe werkt ADV in de flexbranche?
Tegenwoordig is het principe achter ADV nog steeds hetzelfde. Maar in de flexbranche is ADV een verhaal apart. De cao’s voor uitzendkrachten bevatten een paragraaf over de inlenersbeloning, waarin staat dat een flexkracht hetzelfde dient te ontvangen als de werknemer in loondienst, waaronder ADV. In de flexbranche zie ik echter dat ADV steeds vaker als looncomponent wordt ingezet dan als vrijetijdscomponent (zoals de ADV ooit bedoeld was). Want waarom niet het loon verhogen, als de ADV toch niet in tijd genoten wordt? Dit sluit aan bij de behoefte van maximaal inkomen bij flexibiliteit.
Is ADV nog wel van deze tijd?
Tegenwoordig wordt ADV in de flexwereld dus vaker als brutoloonbestandsdeel gezien en als een recht op extra inkomen. Organisaties zijn ADV op andere manieren gaan toepassen dan waar het oorspronkelijk voor bedoeld was. Hierdoor zijn de regels omtrent ADV complex geworden. Je kunt je afvragen, in een tijd waarin mensen steeds flexibeler willen, en ook kunnen werken, waarom niet gewoon het aantal vakantiedagen of de salarisschalen worden verhoogd? Wellicht komt het nog een keer tot vereenvoudiging en meer eenduidigheid van cao’s en de uitvoering daarvan.
ADV heeft in de huidige economie blijkbaar niet langer dezelfde functie en relevantie als in de periode waarin het is ingesteld. Het creëren van extra banen lijkt er in ieder geval niet mee te worden bereikt. De wettelijke verankering van parttime werken draagt daar wellicht beter aan bij; wellicht is parttime werken nu de nieuwe ADV?
Niels Raaphorst werkt als sectorleider flexwerk bij Mazars, kantoor Nijmegen, en is partner bij Mazars. Hij is met zijn 34 jaar de jongste partner bij Mazars Nederland.
Lees ook: ‘Flexwerk is een vorm van werkzekerheid’ (blog Niels Raaphorst (Mazars))
Noot van de auteur: er zijn verschillende vormen van flexwerk, waaronder uitzendwerk, werken als zzp’er en werken als interim medewerker. Deze laatste twee hebben te maken met andere soorten regelingen en rechten. In mijn columns gaat het over uitzenden, detacheren en / of payrollen wanneer de term flexwerk wordt gebruikt. Hiermee tracht ik enige onduidelijkheid over deze term, die ontstond bij mijn vorige column, weg te nemen.
