Stichting PayOK juicht de ideeën van het Aanjaagteam Arbeidsmigranten toe. Maar er is ook kritiek. Zo vindt de stichting dat de er meer aandacht moet zijn voor de ketenaansprakelijkheid bij de juiste loonbetaling. En dat wordt onderkend dat het PayOK-kerumerk voorziet in de behoefte aan regulering van uitzendbureaus.
Dat schrijft Stichting PayOK in een brief aan het Aanjaagteam Arbeidsmigranten.
Aanjaagteam Arbeidsmigranten
Minister Koolmees (SZW) heeft op 11 juni jl. de eerste aanbevelingen van het Aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten onder leiding van Emile Roemer aan de Tweede Kamer verzonden.
Het kabinet heeft het Aanjaagteam op 4 mei ingesteld en gevraagd om voorstellen te doen om de werk- en leefomstandigheden van arbeidsmigranten te verbeteren. Doel is om zowel het risico op coronabesmetting voor arbeidsmigranten op de korte termijn afneemt en dat de positie van arbeidsmigranten in Nederland op de langere termijn ook wordt versterkt.
Aanbevelingen
In de brief stelt Stichting PayOK dat zij het zeer toejuicht dat er meer aandacht komt voor de positie van arbeidsmigranten. Stichting PayOK ziet in de dagelijkse praktijk dat arbeidsmigranten inderdaad ‘onjuist behandeld en betaald’ worden (zie kader onderaan). Toch heeft de stichting ook nog wel enkele suggesties en aanvullingen. Zo mist zij de woorden goed werkgeverschap en goed opdrachtgeverschap, waar een juiste beloning mee moet beginnen.
Stichting PayOK doet drie aanbevelingen aan het Aanjaagteam Arbeidsmigranten:
- Verplicht opdrachtgevers om inzage te hebben in de keten van arbeid. Bij producten in bijvoorbeeld de voedingsmiddelenindustrie is volledig te achterhalen welke grondstoffen gebruikt zijn, waar die vandaan komen, et cetera. Dit in verband met aansprakelijkheid in de keten als een product onverhoopt een risico blijkt te zijn voor de volksgezondheid. Bij arbeid is dit niet het geval. We achterhalen wel plofkippen, maar geen ‘plofwerknemers’. Opdrachtgevers weten niet wanneer welke uitzendkracht op welk project heeft gewerkt, waardoor naspeurbaarheid onmogelijk is. Met als gevolg dat ook in de aanpak van corona niet duidelijk is welke uitzendkracht betrokken is bij mogelijke besmetting of verspreiding van het virus.
- Een verandering bij uitzendbureaus is afdwingbaar via de opdrachtgevers. Als opdrachtgevers certificering eisen van de uitzendbureaus gaat er daar iets veranderen. We pleiten er dan ook voor om in uw vervolgadvies aandacht te besteden aan de cruciale rol die opdrachtgevers hierin hebben
- Uitzendbureaus die opereren vanuit het buitenland zijn lastig te controleren. PayOK heeft specifiek hiervoor een buitenlandnorm ontwikkeld, waardoor ook regulering van dit deel van de sector plaats vindt.
We achterhalen wel plofkippen, maar geen ‘plofwerknemers’.
Stichting PayOK over noodzaak van ketenaansprakelijkheid
PayOK-keurmerk
De Stichting PayOK heeft ook kritiek op de eerste aanbevelingen van het Aanjaagteam Arbeidsmigranten dat er meer regulering zou moeten komen. Naar eigen zeggen is PayOK (en Paychecked in de transportsector) een uitstekend middel voor deze regulering. PayOK is onafhankelijk en opereert vanuit het belang van goed werkgeverschap en niet vanuit belangenbehartiging, zo licht de stichting toe. Ook in het tegengaan van concurrentie op arbeidsvoorwaarden, waarvoor Roemer pleit, voorziet PayOk naar eigen zeggen door te controleren of de arbeidsvoorwaarden juist worden toegepast.
De Stichting PayOK wijst er op dat haar keurmerk bedrijven en dan vooral uitzendbureaus (half)jaarlijks toetst op de betaling van het juiste loon van de werknemers. Dit in het kader van goed werkgeverschap, met als basis de ketenaansprakelijkheid voor het loon zoals die in de WAS is vastgelegd. Daarmee geeft PayOK invulling aan een leemte die er was op dit terrein.
Dit komt er op neer dat bij de inspectie van uitzendbureaus de uitzendkrachten per inleen-CAO (of eventueel een bedrijfsregeling als er geen CAO van toepassing is) worden gerubriceerd. Op basis van steekproeven per CAO wordt getoetst of de uitzendkrachten juist ingeschaald zijn, juist beloond en betaald worden, de juiste toeslagen betaald worden én er op de juiste wijze pensioenafdracht en -betaling plaats vindt.
Lees ook: PayOK-keurmerk maakt uitzendbureaus WAS-proof
Inspecties uitbreiden
Het bestuur van PayOK heeft recent besloten om de inspecties uit te gaan breiden met controle op de juiste vaststelling en betaling van transitievergoeding en de juiste betaling bij ziekte van uitzendkrachten ( zeker actueel als gevolg van de coronacrisis).
Lees ook: Ger Jaarsma voorzitter Stichting PayOK
Bevindingen
De helft van de aangemelde uitzendbureaus komt bij de eerste inspectie in aanmerking voor het PayOK certificaat, 25% na een tweede aanvullende inspectie en 25% kan niet voldoen aan de voorwaarden van PayOK. Dit betekent dat bij een kwart van de uitzendbureaus er sprake is van onjuiste beloning of pensioenafdracht. En dit betreft bureaus die zich bij PayOK voor certificering aanmelden. Dus dat wil zeggen dat het feitelijke aandeel in de praktijk dus substantieel hoger zal zijn.
Slechte praktijkvoorbeelden
De Stichting PayOk komt de volgende drie voorbeelden van slecht werkgevers-/opdrachtgeverschap met betrekking tot arbeidsmigranten tegen:
- Arbeidsmigranten met werkervaring worden veelal ingeschaald in laagste CAO schalen met als argument dat ze geen werkervaring hebben in Nederland. Op deze wijze wordt misbruik gemaakt van aanloopschalen die in veel CAO’s voorkomen.
- Er zijn opdrachtgevers die het uitzendbureau dicteren welke lonen ze moeten betalen aan uitzendkrachten, waarbij bewust gekozen wordt voor lonen onder CAO-niveau. Het is voor het uitzendbureau dan een kwestie van dit te accepteren of geen omzet te hebben. Dit is een kwalijke vorm van slecht opdrachtgeverschap.
- Voor aansluiting bij pensioenfondsen wordt door uitzendbureaus selectief gewinkeld. Vaak wordt gezocht naar de meest voordelige regeling. Dit door cijfers te manipuleren waardoor een onjuiste werkingssfeer wordt vastgesteld.
Lees ook:
