De ABN Amro verwacht voor volgend jaar een omzet van 0,5 procent en margedruk voor de uitzendbranche. In een uitvoerige sectormonitor schetsen analisten ‘dramatische veranderingen’ in de dienstverlenende sector.
Het ziet er in 2012 niet heel goed uit voor de uitzendorganisaties. De ABN Amro verwacht voor 2012 een omzetgroei van 0,5 procent, terwijl de bank in 2011 nog een omzet van rond de 6 procent voorziet voor de branche. Die sombere vooruitzichten hebben niet alleen te maken met de conjunctuur, zo blijkt uit de sectormonitor van de bank. De uitzendbranche heeft ook met andere bedreigingen te maken, zoals de flexibilisering van de arbeidsmarkt en het daarbij groeiende aantal zzp’ers en zzp-bemiddelaars.
Economisch herstel gesmoord
Feit is dat de Nederlandse economie opnieuw afstevent op een recessie. Na een gematigd herstel in 2010 en het eerste half jaar van 2011 is de conjunctuur van de Nederlandse economie omgeslagen. Onrust op de financiële markten, afnemende groei in de export, de overheidsbezuinigingen en, mede daardoor, het gebrek aan vertrouwen bij zowel producenten als consumenten en de weer oplopende werkloosheid, smoren het economisch herstel, aldus de analisten.
Duidelijk hogere kans op tegenvallers
Bedrijven stellen investeringen uit in afwachting van het weer aantrekken van de economie en het vertrouwen. En dit heeft een duidelijke weerslag op de prognoses van de verschillende dienstenbranches. “Voor 2011 is het kwaad al geschied (…), de verwachtingen voor 2012 zijn sterk getemperd,” schrijven de opstellers van de monitor. De kans op tegenvallers in 2012 zijn duidelijk hoger dan de kans op meevallers.
Prijzen onder druk
De opstellers merken op dat het voor de dienstverlenende sector lastig is zich te onderscheiden van concurrenten in de kwaliteit en diversiteit van hun dienstverlening. Dat maakt het voor kleinere dienstverleners moeilijker om altijd een goede prijs te bedingen. De prijzen staan mede onder druk omdat het ook in de uitzendmarkt vaak om generieke diensten gaat met weinig onderscheidend vermogen. De prijsvorming gaat bovendien gebukt onder de grote concurrentie binnen de dienstverlenende sector, waar de laagdrempeligheid voor een gestage stroom van starters zorgt, schrijven de bankanalisten.
Teruggang dreigt voor human resource
De ABN Amro ziet een nieuwe teruggang in de markt voor human resource. In de eerste helft van 2011 is het herstel van de uitzendbranche na de recessie alweer vertraagd. De analisten wijzen op de recente cijfers van de ABU waaruit bleek dat de groei van het aantal uitzenduren in oktober dit jaar was uitgekomen op 2 procent. Een teruggang.
‘Duidelijk verslechterd’
“Het bedrijfsleven en de overheid maken zich op voor nieuwe bezuinigingen en ontslagrondes. Voor de markt van human resources zijn dit slechte tekenen. Want bedrijven en overheden bezuinigen in eerste instantie op hun flexibele schil van arbeidskrachten. De vooruitzichten voor uitzendbureaus, detacheringsbedrijven en arbeidsbemiddelaars zijn voor het komende jaar dan ook duidelijk verslechterd.”
Nieuwe bedreigingen
Er is echter ook sprake van nieuwe bedreigingen voor de uitzendmarkt. De analisten constateren dat de toenemende groep zzp’ers ervoor hebben gezorgd dat de werkloosheid tijdens de meest recente recessie veel minder hard was gestegen dan tijdens de vorige recessies. Halverwege 2011 bedraagt het aandeel zzp’ers op de arbeidsmarkt bijna 14 procent, zo blijkt uit de sectormonitor. In vergelijk met hun aandeel in 2000 is dat een toename van 24 procent. “In dezelfde periode is het aandeel uitzendkrachten slechts licht gestegen van 4,3 procent naar 4,6 procent.”
Flexibilisering en zzp’ers
De verwachting is dat, samen met de groeiende flexibilisering, het aandeel zzp’ers kan doorgroeien naar 20 procent. “Vooral voor detacheringsbedrijven levert dit een bedreiging op, maar ook de verzadigde Nederlandse uitzendmarkt kan hier last van krijgen,” zo stelt de sectormonitor. Degenen die van deze trend profiteren zijn de bedrijven die zich bezighouden met bemiddeling van zzp’ers of freelancers. “Zzp-bemiddelaars kijken voor de toekomst tegen een gestaag groeiende markt aan,” al zijn de marges hier relatief laag, aldus de analisten. “Waar detacheringsbedrijven worstelen met de risico’s van doorbetaling van werknemers zonder opdracht, ligt het risico in het geval van zzp-bemiddeling bij de freelancers zelf.”
Goedkope social media en virtuele netwerkverbanden
Volgens de analisten zorgt deze toenemende groep zzp’ers en bemiddelaars voor een probleem voor de uitzendbranche waar de omzet en marges toch al onder druk stonden. Dit komt ook omdat de infrastructuur rondom de zzp’ers, door social media en andere goedkope virtuele, netwerkachtige organisatieverbanden, steeds beter wordt. Ze beginnen bolwerken te vormen. "Sociale media zouden zelfs kunnen uitgroeien tot een nieuw medium voor de coördinatie van werk en daarmee het traditionele, op hiërarchie gebaseerde bedrijf, kunnen vervangen."
Dit alles zorgt ervoor dat in de toekomst de verhoudingen in de flexibele arbeidsschil van het bedrijfsleven gaat veranderen, aldus de opstellers van de sectormonitor. En de vraag is of dit alles gunstig uitpakt voor de uitzendorganisaties.
