De SER heeft op 11 januari 2024 een advies gepubliceerd voor de nieuwe regering over de diverse verlofregelingen. Er moet een nieuwe Wet maatschappelijk verlof komen, zo luidt het advies. Deze wet telt drie pijlers: zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof. Deze wet moet ervoor zorgen dat regelingen vereenvoudigd worden.
De SER, het belangrijkste adviesorgaan van de regering, constateert dat er een wildgroei aan verlofregelingen is ontstaan. Het verlofstelsel is daardoor onoverzichtelijk geworden. En er worden knelpunten ervaren, met name rond de opname van ouderschapsverlof. Bovendien geeft het veel administratieve rompslomp voor werkgevers.
Minder drempels
De Wet maatschappelijk verlof moet zorgen voor meer overzicht, minder administratieve last en medewerkers moeten minder drempels ervaren om verlof op te nemen. Dat kan, zo stelt de SER, “prestaties en motivatie van werknemers bevorderen en het ziekteverzuim verminderen.”
Drie pijlers Wet maatschappelijk verlof
De SER adviseert dus om de huidige verlofregelingen te bundelen in de nieuwe Wet maatschappelijk verlof. Deze bestaat uit de pijlers zorg voor kinderen, zorg voor naasten en persoonlijk verlof.
Zorg voor kinderen
Onder zorg voor kinderen vallen dan zwangerschaps- en bevallingsverlof, geboorteverlof, ouderschapsverlof en adoptie- en pleegzorgverlof. Door het samenbrengen van deze regelingen wordt de uitvoering voor werkgevers makkelijker en werknemers hebben meer inzicht in welke regeling er beschikbaar is.
Zorg voor naasten
Onder zorg voor naasten vallen het kort- en langdurend verlof voor zorg en mantelzorg. Vooral mantelzorg is een punt van aandacht volgens de SER. Immers, door de toenemende vergrijzing neemt de behoefte aan mantelzorg toe. De SER stelt voor om op korte termijn het huidige kort- en langdurend zorgverlof samen te voegen en daaronder ook mantelzorg te scharen. “Zo ontstaat er één verlofrecht voor de noodzakelijke zorg voor ‘naasten’ bij ziekte of hulpbehoevendheid.”
Persoonlijk verlof
Onder persoonlijk verlof vallen diverse verlofregelingen. Binnen deze pijler kunnen bestaande en nieuwe verlofbehoeften decentraal en via maatwerk worden geregeld, om werknemers meer mogelijkheden te geven om werken, leren en/of zorgen te combineren. Ook rouwverlof en het huidige wettelijke calamiteitenverlof vallen onder deze pijler.
Ouderschapsverlof in overleg
De SER pleit ervoor om in de wettelijke regeling van het ouderschapsverlof een vereiste van goed overleg in te voeren. Werkgever en werknemer overleggen dan over hoeveel verlof er opgenomen wordt, vanaf wanneer en op welke dagen.
Grotere financiële bijdrage overheid
Daarnaast pleit de SER voor een grotere financiële bijdrage van de overheid, vooral bij het geboorte- en ouderschapsverlof. De SER is van mening dat deze verlofvormen grote maatschappelijke baten hebben. Nu dragen vooral werkgevers en in minder mate werknemers deze lasten. Dat staat niet in verhouding tot elkaar, aldus de SER.
Het advies is in onderstaande infographic samengevat:
