Hoe staan uitzenders ervoor aan het eind van de coronacrisis?

Dankzij overheidssteun heeft de coronacrisis vooralsnog niet geleid tot faillissementen, ook niet in de uitzendsector. Grote vraag is wat gaat er de komende tijd gaat gebeuren? Dat hangt mede af van de uitzendbureaus zelf; ‘heb je als uitzendbureau geïnvesteerd in digitalisering en jouw verdienmodel tijdig aangepast?’

Dat stelt Astrid van Leeuwen, sectormanager Zakelijke Dienstverlening bij de Rabobank in een interview met Flexmarkt.

De Rabobank heeft de uitzendbranche gemarkeerd als ‘kwetsbare sector’. “Voor sommige ondernemers is het in deze sector echt overleven”, zegt Astrid van Leeuwen. “Op het moment dat het slecht gaat, bouwen werkgevers als eerste de flexibele schil af. Als vroeg-cyclische sector worden flexbedrijven als eerste geraakt.” Bijna een op een met de lockdown in maart 2020 schoot de uitzendbranche naar beneden in omzet.

Normaal gesproken is dat een indicator voor faillissementen. Maar in het geval van de coronacrisis zie je dat geen gelijke tred houden, omdat de overheid steun heeft verleend. Van Leeuwen: “Daardoor zijn veel bedrijven niet failliet gegaan. Dat zie je overigens in alle branches. Alleen zie je ook dat de uitzendsector veel meer beroep heeft gedaan op de tegemoetkoming vaste lasten en op de NOW 1,2 en 3 dan andere branches. Omdat zij veel meer omzetdaling hadden. Dus van het totale potje overheidsgeld is de uitzendbranche een grote opsoupeerder.”

Lees ook: Minder uitzendbureaus failliet dan vóór coronacrisis

Geleidelijke afbouw

Van Leeuwen verwacht niet dat de overheid, los van welk kabinet er komt, de steun rigoureus gaat afbouwen. “Want dan hebben ze al die tijd eigenlijk voor niets steun verschaft. Als je dan de stekker eruit trekt, vallen alsnog veel bedrijven om.” Door die geleidelijke afbouw verwacht Rabobank geen grote piek in het aantal faillissementen, ook niet onder uitzendbureaus. “Wel zal zich in alle branches het fenomeen voordoen dat over de hele linie een toename van faillissementen komt. Maar die zijn dan niet uitsluitend gerelateerd aan Covid. Door de steun van de overheid zijn ook bedrijven die al minder toekomstbestendig waren, in de lucht gebleven. ”

Nu nog meer dan voorheen is een belangrijke indicator in de zakelijke dienstverlening de vraag of je voldoende bent meegegaan in de digitaliseringtrend. “Je administratie, je facturatie maar ook je matching via platformen is natuurlijk vele malen goedkoper dan bij de traditionele bureaus die – even gechargeerd – met hun kaartenbak aan de slag gaan. Dat proces is versneld. Op het moment dat de reguliere marktregels weer gelden, ga je daar een shake-out op zien. Met als een van de vele elementen dat wie het goedkoopst kwaliteit kan leveren, overleeft.”

Door de steun van de overheid zijn ook bedrijven die al minder toekomstbestendig waren, in de lucht gebleven. ”

Verdienmodel aanpassen

Daar komt wel de factor corona kijken: namelijk dat bepaalde sectoren onevenredig hard zijn geraakt, zoals horeca en het personenvervoer. “Die hebben allemaal te maken gehad met vraaguitval en dus afbouw van de flexibele schil, waardoor uitzendbureaus die zich op die sectoren richten minder te doen hadden. Wel verwachten we dat deze sectoren dit en volgend jaar gaan groeien. En dan hebben ze juist weer extra mensen nodig. Ook verwachten we extra vraag vanuit de industrie, een sector waarin traditioneel veel uitzendkrachten werken.”

Het moet blijken in hoeverre uitzenders erin zijn geslaagd hun verdienmodel aan te passen. “Maar een uitzender die heeft zitten wachten tot de economie weer aantrekt en niet heeft nagedacht over een digitaliseringslag of het op een andere manier inzetten van personeel, gaat het moeilijk krijgen.”

Lees ook: ‘De coronacrisis dwingt flexondernemers tot innovatie’

Maatwerk

Een interessant aspect volgens Van Leeuwen is dat er bij de eerste lockdown een collectieve regeling was.  Bedrijven konden van de banken uitstel van betaling van rente en aflossing krijgen. “Bij de tweede en derde lockdown zijn we gaan kijken of de onderneming pre-corona financieel gezond was en of de terugbetaalcapaciteit voor oude en nieuwe leninglasten voldoende zijn. Vanuit de zorg of we iemand echt helpen door uitstel te geven. Want als jouw liquiditeit niet voldoende is en je schuldenpositie blijft oplopen, moet je in de toekomst wel heel veel omzet genereren om alles te kunnen terugbetalen.”

“Daar zijn we dus maatwerk gaan leveren”, zegt Van Leeuwen. Kwetsbare sectoren liggen bij Rabobank extra onder de loep. Zoals horeca en toerisme, de zakelijke dienstverlening met daarbinnen de uitzendbranche maar ook schoonmaak en beveiliging. “En wat je dan ziet is dat het aantal faillissementen niet is gestegen, maar het aantal bedrijfsopheffingen wel: veel ondernemers zijn gestopt zonder failliet te gaan. Daar zijn we als bank ook kritisch op geweest. Ook met uitzendondernemers voeren we gesprekken om de schuldenlast niet verder te laten oplopen en samen te kijken hoe je toekomstbestendig kan opereren. Of dat je beter tijdig kunt stoppen voor failliet volgt.”

Kansen flexmarkt

Een interessant groep om naar de kijken, vindt Van Leeuwen is de zzp’er. “Die zag je op zoek gaan naar vast werk. En aan de andere kant zijn juist veel mensen voor zichzelf begonnen. We zien steeds meer hybride arbeidsvormen ontstaan, waarin mensen met een vast contract daarnaast ook voor zichzelf beginnen.”
Rabobank verwacht zeker dat de werkloosheid gaat oplopen – “maar minder hard dan aanvankelijk gedacht, en binnen die werkgelegenheid zal flexibel toenemen.”
Van Leeuwen zegt geen algemene uitspraken te kunnen doen, omdat nog zo veel onzeker is. “Er zijn zo veel atypische elementen. We zijn bijna een op een afhankelijk van hoe de pandemie zicht ontwikkelt. Als die weer oplaait of als het vaccineren niet snel genoeg gaat, kunnen alle voorspellingen weer de prullenbak in.” Rabobank prognosticeert net als het Centraal Plan Bureau een groei van de economie dit jaar met ruim twee procent. Voor de flexbranche verwacht de bank voor dit jaar, na de omzetkrimp van 9,1 procent in 2020, een stijging van 15 procent. “In de huidige onzekere situatie is de verwachting dat flexibele contracten nog wel langer de voorkeur blijven houden van werkgevers. Dat biedt dus kansen voor de flexmarkt.”

Dit interview met Astrid van Leeuwen, sectormanager Zakelijke Dienstverlening bij de Rabobank, geschreven door Ellen Nap, maakt deel uit van een artikel in de komende editie van Flexmarkt waarin drie bankiers hun visie geven op de uitzendmarkt aan het eind van de coronacrisis. Wil je altijd toegang tot de digitale edities van Flexmarkt? Neem een abonnement op Flexmarkt pro.