De opkomst van de zelfstandigen zonder personeel (zzp’ers) vraagt op een aantal terreinen om aanpassing van het beleid.
Zo moet ook een zzp’er, als hij dat wil, zich kunnen verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid. Maar een fundamentele herziening van het sociale stelsel is niet nodig. Dat concludeert de Sociaal-Economische Raad (SER) in een ontwerpadvies dat zij dinsdag presenteerde.
Het kabinet had de SER een jaar geleden gevraagd of de toename van het aantal zzp’ers het noodzakelijk maakt dat in het sociaal stelsel aparte regelingen voor hen komen. “Alleen al de simpele vraag wat een zzp’er is, heeft de raad geruime tijd beziggehouden”, zei SER-voorzitter Alexander Rinnooy Kan. De SER kwam uiteindelijk tot de definitie: iemand die voor de inkomstenbelasting als ondernemer telt en geen personeel in dienst heeft. Volgens die definitie telt Nederland nu 675.000 zzp’ers. Hun aantal is in vijftien jaar gestegen van ruim 6 tot meer dan 8 procent van de beroepsbevolking.
In het advies concluderen werkgevers en vakbeweging dat op verscheidene punten het beleid aangepast moet worden om zzp’ers onder meer betere bescherming te bieden tegen arbeidsongeschiktheid en betere mogelijkheden te geven voor zijn pensioen te zorgen.
De SER wilde niet tornen aan de keuzevrijheid van de zzp’er en wees het idee van een verplichte arbeidsongeschikheidsverzekering af. Een grote groep zelfstandigen is goed in staat zich daar tegen te verzekeren. Maar voor de zzp’er met gezondheidsproblemen, oudere zelfstandigen of mensen met een risicovol beroep is dat moeilijk. De raad pleit daarom voor een betere toegankelijkheid van de vrijwillige WIA-verzekering voor arbeidsongeschiktheid.
Uitgangspunt is ook dat de zzp’er zelf verantwoordelijk is voor een pensioen als aanvulling op de AOW. Maar hij moet wel dezelfde fiscale mogelijkheden krijgen als werknemers om een pensioen op te bouwen. De SER beveelt aan nader te onderzoeken of aansluiting op vrijwillige basis bij een bedrijfstakpensioenfonds voor zzp’ers mogelijk is.
De FNV vindt het advies een belangrijke erkenning van de positie van zzp’ers. Wel wil de vakcentrale in sectoren waar de tarieven onder druk staan, collectieve afspraken kunnen maken over die tarieven om oneigenlijke concurrentie te voorkomen, aldus FNV-bestuurder Leo Hartveld.
