Wim Davidse analyseert de flexmarkt: ‘De grootste worden elk jaar een beetje kleiner’

Scheidend hoofdredacteur van Flexmarkt Wim Davidse steekt de thermometer in de flexbranche naar aanleiding van de Flexmarkt Omzetranglijst Top 100. Deel 1: ‘De grootste worden elk jaar een beetje kleiner.’

De omzetranglijst van dit jaar laat duidelijk de tweespalt zien tussen wat we ‘groot generiek’ noemen en gespecialiseerde partijen. Deze discrepantie neemt intussen serieuze vormen aan en is geen stom toeval. Die tweespalt wordt alleen maar sterker richting de toekomst. De boodschap: je móét specialiseren.

Bijzondere dingen op de flexmarkt

In 2022 gebeurden er bijzondere dingen op en rond de flexmarkt. Het aantal vaste contracten groeide met 1,7 procent ten opzichte van 2021, het aantal oproepkrachten kromp met 1,8 procent en het aantal uitzendkrachten zelfs met 3,6 procent. Tegelijkertijd groeide het aantal uren dat detacheringsbureaus uitleenden met zowat 9 procent en ontplofte het aantal zzp’ers dat zijn eigen arbeid ter beschikking stelt met 11,0 procent. Ik heb het al vaker aangekondigd en in 2022 was het zover: de Werkersrevolutie is begonnen. Mensen ervaren dat ze schaars zijn en durven voor zichzelf te kiezen – en gaan dan voor verrukkelijk vast, delicious deta of zwierig zzp.

Voor zover we al omzetcijfers over het eerste kwartaal van 2023 kennen, lijkt die ontwikkeling door te zetten. De omzet in de ABU Marktmonitor kromp met 7 procent. Randstad Nederland kromp zelfs met 11 procent, Brunel Nederland groeide met 8 procent en de Vereniging van Detacheerders Nederland (VvDN) meldde in het eerste kwartaal een stevige omzetplus van 11 procent.

Lees ook: Analyse Flexmarkt door Wim Davidse

Kandidaat de baas

Vrijwel iedereen zal met me eens zijn dat op een krappe arbeidsmarkt de kandidaat de baas is. Want hij kan kiezen waar hij wil gaan werken. Ik heb hiervoor een formule bedacht die ik vaak deel. Als kandidaten door hebben dat zij het voor het zeggen hebben door de krapte op de arbeidsmarkt, dan valt de keuze op één van drie op-ties: óf ‘verrukkelijk vast’ óf ‘delicious deta’ óf ‘zwierig.

Uitzenden komt niet in dat rijtje voor. En dan bedoel ik overeenkomsten in fase A, waarin het werk direct afgelopen kan zijn en waarna je als uitzendkracht niets meer hebt. In fase B ben je onder contract voor bepaalde tijd en in fase C voor onbepaalde tijd, en dat maakt je een gedetacheerde. Dat gebeurt steeds meer. Uitzenden vervult natuurlijk nog steeds een belangrijke functie voor opstappers, verkeerd geschoolden en herintreders, maar mensen schuiven steeds meer op naar langlopende contracten.

Uitzenden komt niet in dat rijtje voor

Generiek verliest

Dit is wennen voor de grote generieke partijen. Zij zijn er niet primair voor de kandidaat, ze zijn er voor de grote inlener. Zij moeten grote aantallen tegen lage marges en met grote leverbetrouwbaarheid naar binnen brengen en dat is steeds moeilijker op een krappe arbeidsmarkt. Het wordt zelfs nog erger, want de inlener die voorheen allerlei taken in zijn flexibele schil wilde hebben, wil nu zeker weten dat ze de nodige mensen hebben en neemt ze zelf op contract. Groot generiek krijgt dus concurrentie van zijn eigen klanten.

Deze ontwikkeling is al gaande sinds 2008. Voor de hypothekencrisis waren de wat ik noem ‘Traditionele Vier’ samen op hun allergrootst, en sinds dat moment worden ze bijna elk jaar een beetje kleiner. Dat gaat steeds sneller. Ook de grootste partij in de flexmarkt, Randstad, verliest structureel marktaandeel. In 2022 zijn er een paar grote generalisten nog serieus gegroeid, zoals PROMAN Group en OTTO Work Force. Maar onder meer Young Capital en Olympia zijn vorig jaar omzet kwijtgeraakt.

Dit is een bewerkte versie van het artikel, geschreven door Wim Davidse, dat is gepubliceerd in Flexmarkt Top 100 Omzetranglijst 2023, juni 2023. Dit digimagazine is beschikbaar voor abonnees van Flexmarkt pro.