Zelf bepalen wanneer en hoeveel je werkt, is een belangrijker drijfveer om zzp’er te worden dan geld. Dit blijkt uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA).
De Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA), een onderzoek, dat TNO en CBS in samenwerking met het ministerie van SZW, is in 2023 voor de vijfde keer gehouden onder zevenduizend zelfstandig ondernemers, grotendeels zzp’ers.
Waarom zelfstandig?
De ondernemers werd onder meer gevraagd waarom zij kozen voor het ondernemerschap. 42% van de zzp’ers doet dit om zelf te kunnen bepalen hoeveel en wanneer zij werken. Dat is de meest genoemde reden. De minst genoemde reden is ‘omdat de werkgever dat wilde’. Ook ‘altijd al ondernemer willen worden’ en ‘toe aan een nieuwe uitdaging’ zijn belangrijke drijfveren. Een derde (30%) was het zat om voor een baas te werken. De hogere verdienste spelen in mindere mate een rol; die vormen voor een kwart (25%) van de zzp’ers een reden om voor zichzelf te beginnen.
Tevredenheid alom
Verreweg de meeste zelfstandig ondernemers zijn tevreden met hun werk en hun arbeidsomstandigheden. Zo is 82% van de ondernemers in 2023 (zeer) tevreden met het werk. Daarnaast is 80% (zeer) tevreden met de arbeidsomstandigheden. De tevredenheid met het werk is het hoogst onder ondernemers in de zorg. Van alle zelfstandig ondernemers zou 10% eigenlijk liever in loondienst werken.
Lees ook: Aantal jonge zzp’ers in 2022 sterk gegroeid
Toch ook minpunten
Aan het ondernemerschap kleven ook nadelige aspecten. Beperkte collectieve regelingen voor ziekte en pensioen (46%) worden het vaakst als vervelend ervaren, op de voet gevolgd door wanbetalende klanten (41%). De wetgeving, regels en instanties worden in toenemde mate als een last ervaren. Zelfstandigen mét personeel melden dit vaker dan ondernemers zonder. Vooral in de landbouw speelt het het voldoen aan en bijhouden van wetgeving (81%) en het aantal regels en instanties (83%) de zelfstandig ondernemers parten.
De onzekerheid over de hoogte van het inkomen vindt een kleine minderheid (34%) lastig om mee te dealen. Ten op zichte van het vorige onderzoek uit 2021 is dit percentage gedaald.
Zzp’ers iets vaker ziek
Het is een bekend gegeven: zelfstandig ondernemers zijn minder ziek dan werknemers. De laatste jaren is het verzuim echter ook onder ondernemers aan het stijgen. Van de ondernemers heeft 46% het afgelopen jaar niet of minder uren gewerkt vanwege ziekte of een andere gezondheidsreden. Dit is aanzienlijk meer dan in 2021 (28%) tijdens de COVID-19- pandemie, maar ook hoger dan in 2019 voor de pandemie (37%). Het hoogste verzuim hebben ondernemers in de zorg (54%).
