Wetgeving leek payroll in 2020 de genadeklap te geven. Toch zijn er nog steeds payrollmedewerkers. Sterker, het aantal lijkt weer toe te nemen.
Ooit had payroll zelfs een eigen payroll-belangenorganisatie: de Vereniging Payroll Ondernemingen (VPO). Maar nieuwe wetgeving zorgde ervoor dat payroll meer aan banden werd gelegd en zo minder aantrekkelijk werd voor wie werknemers goedkoop en flexibel wilde inzetten. De Wet Arbeidsmarkt in Balans (Wab) leek in 2020 de genadeklap te geven: de arbeidsvoorwaarden van payrollmedewerkers werden toen gelijkgetrokken met die van de medewerkers die in vaste dienst zijn. De VPO is dan al een paar jaar eerder opgegaan in de ABU. Toch zijn er nog steeds mensen die als payrollmedewerker aan de slag zijn. Sterker, dat aantal lijkt weer toe te nemen. Is er dan toch nog toekomst voor payroll?
Toename payroll als verloningsvorm
Ceo Elcke Jansen van de Brisker Groep, waaronder backofficedienstverlener Pay for People en fullservice HR-dienstverlener Tentoo vallen, zag inderdaad ook een effect van de Wab op de vraag naar payroll, met name begin 2020. “De markt moest even wennen, maar we zien de laatste tijd weer een toename van de vraag naar payroll als verloningsvorm.”
We zien de laatste tijd weer een toename van de vraag naar payroll als verloningsvorm.
Daar zijn verschillende redenen voor, zegt ze. “Je ziet dat inleners het werkgeverschap willen uitbesteden aan een partij die daar haar vak van heeft gemaakt. Er wordt naar meer aspecten gekeken dan alleen kosten; payrollmedewerkers krijgen immers dezelfde beloning als vaste medewerkers.” Verder komen uitzenden en payroll dus dichter bij elkaar: ze hebben dezelfde arbeidsvoorwaarden, maar bedrijven zoeken ook naar een verloning die compliant is. “Maar dat is vaak nog best ingewikkeld en loonspecialisten zijn schaars. Daardoor zien we weer meer aanvragen voor payroll. Dus als ik de twee belangrijkste redenen moet noemen voor de toename van het outsourcen van werkgeverschap, dan zijn dat schaarser HR-personeel en complexere wetgeving.”
Ten dode opgeschreven
Jansen ziet bij het aantal aanvragen naar payroll door opdrachtgevers de afgelopen maanden een verdubbeling ten opzichte van een jaar geleden. Payroll is dus allerminst ten dode opgeschreven, meent ze. Wel is het zo dat bedrijven die zich vroeger payroller noemden, tegenwoordig vaak ook andere dingen ernaast doen. “De dienstverlening is veel breder geworden. Zelf bedienen we als Brisker Group alle flexvormen, al ruim voor de Wab hebben we de transitie naar verbreding en verdieping van onze HR-dienstverlening ingezet. We kunnen zo echt een partner zijn voor de flexibele schil. En omdat we alle contractvormen kunnen bieden, zijn we onafhankelijk. We kunnen daarom altijd aanbieden wat past in een bepaalde situatie.” Voor de toekomst ziet Jansen dat uitzenden qua arbeidsvoorwaarden nog meer op payroll zal gaan lijken en dat loonadministratie een schaarse expertise blijft. “Of dat tot meer payroll zal leiden, moet nog blijken.”
Werkgeverspartner
Ook Please, 23 jaar geleden begonnen als payroller, heeft de afgelopen jaren de overstap gemaakt naar een veel bredere dienstverlening en noemt zich nu werkgeverspartner. Zo’n zeven jaar geleden maakte het bedrijf de omslag, legt algemeen directeur Mark Mollen uit. “Met de Wab zijn we ook gaan uitzenden. Want bedrijven blijven toch behoefte aan flex hebben. De laatste drie jaar zijn we bezig het bedrijf sowieso te herpositioneren en onze diensten uit te breiden. Daarom zien we onszelf niet alleen meer als payroller en uitzender, maar als werkgeverspartner. We doen immers ook aan salarisadministratie, zzp-inhuur, voorzien in expat dienstverlening, enzovoorts.” Het is wel duidelijk: ook Please is het stadium ver voorbij dat het ‘gewoon’ een payroller was. Lange tijd had payroll ook een nogal slechte naam. “Payrollbedrijven werden vaak gezien als cowboys. En eerlijk is eerlijk, die waren er toen ook. Maar nu moet je één op één de cao van de inlener volgen, alleen bij het pensioen kun je nog afwijken. Niet dat dit per se negatief is voor payrollers: in veel gevallen is het pensioen dat ze krijgen beter dan dat van hun collega’s die vast in dienst zijn.”
‘Payroll verdwijnt niet’
Ook Mollen ziet payroll niet snel verdwijnen. “Bedrijven blijven een behoefte aan flex hebben. Kijk maar naar de coronatijd: toen moesten veel organisaties snel kunnen op- en afschakelen. Toch zie je dat de overheid flex wil inperken. Daarom hebben we ook besloten om ons meer onafhankelijk te maken van veranderingen in wet- en regelgeving en beter te kunnen voorzien in de behoeften van opdrachtgevers.” Verder merkte Please dat veel klanten die zich meldden voor een payrollconstructie, na verloop van tijd weer vertrokken. “Dan begon het met een payrollmedewerker, maar als dat er tien of twintig werden, werd het te duur en ging een klant bij ons weg. Daarom hebben we besloten om ook salarisadministratie te gaan aanbieden. Dan blijft de klant dus juridisch werkgever, maar regelen wij alles rond de verloning. Dan is een werkgever goedkoper uit en behouden wij een klant.”
Salarisadministrateurs zijn op
“Vroeger kwam een werkgever naar ons toe met de vraag: ik wil payrollen, kan dat,” vervolgt Mollen. “Nu gaan we eerst eens kijken: wat heeft die werkgever nodig? We maken dan een plan, en dat kan dan een mix zijn van bijvoorbeeld payroll, eigen medewerkers en uitzendkrachten. We willen maatwerk bieden. Dus waar het eerst was ‘u vraagt, wij draaien’, gaan we nu in de bijrijdersstoel zitten. We krijgen meer een adviesrol.” Net zoals Brisker Group ziet Please een kans door de tekorten aan HR-personeel. “Probeer maar eens salarisadministrateurs te vinden. En dat probleem wordt alleen maar erger, want veel van hen zijn al wat ouder. Dat is voor veel bedrijven dan ook reden om dat werk uit te besteden. We hebben zelf net twee dames aangenomen, die hiervoor in de schoonheidsbranche werkten. Die leiden we op.” Nog een reden om een brede HR-adviseur te worden: werkgeven wordt steeds complexer.
Werkgeverschap complex
“Onlangs is Nederland weer gestegen op de ranglijst van landen waar werkgeverschap het meest complex is. Dus voor ons blijft de vraag voorlopig nog toenemen.” Ja, de flexibiliteit van payroll is afgenomen. Maar dat is juist goed, meent Ronald Wichems, salesdirector van Staff Capital, waaronder Payroll Select valt. “Je moet medewerkers ook bescherming bieden. Wat blijft is dat veel bedrijven niet bezig willen zijn met alle gedoe rond contractvormen, onboarding van medewerkers en dergelijke. Die willen ondernemen, groeien. Als je daarin kunt helpen, heb je nog bestaansrecht.”
‘Payrolling is nog steeds interessant’
De NBBU geeft aan geen recente cijfers te hebben over de omvang en eventuele groei van payrolling. Een achterhaald concept is het zeker niet, vindt woordvoerder Anchrit Edelaar. “Werkgevers zoeken nog altijd naar mogelijkheden om ontzorgd te worden, zodat ze zich bezig kunnen houden met hun core business. Payrollondernemingen kunnen die taak van ontzorgen op zich nemen.” De verwachting is daarom dat payroll nog steeds interessant is en blijft voor het ontzorgen van de opdrachtgevers. “Of het kleiner of groter zal worden is moeilijk te zeggen, omdat we daar geen cijfers van hebben.’
Kentering
Het is een andere propositie geworden, aldus Wichems. Door het uitbesteden van de salarisadministratie, of van zelfs het hele HR-proces, kun je als werkgever nog steeds snelheid maken. Ook zijn, voor een bepaalde duur, nuluren-contracten nog steeds mogelijk.” En door de krapte op de arbeidsmarkt zijn bedrijven sowieso veel happiger geworden op het zelf weer in dienst nemen van personeel. “Zo was het in de horeca een tijdje erg populair om met zzp-constructies te werken. Maar het nadeel daarvan is dat je in een hele krappe arbeidsmarkt geen zekerheid hebt of je komende week wel voldoende personeel hebt. Dus zie je daar een kentering. Veel bedrijven willen mensen weer langduriger binden, waarbij payroll één van de vormen is die daarbij kan helpen.”
Payroll gaat al lang niet meer om het goedkoop inhuren van personeel.
Ook Wichems ziet de toekomst van payroll dus zonnig in. “Payroll gaat al lang niet meer om het goedkoop inhuren van personeel, waarbij dat personeel ook nog eens veel minder rechten heeft. Het verschil zit hem er voor de werkgever nu in dat deze zich geen zorgen hoeft te maken over het arbeidsrechtelijke deel.” En aangezien de wetgeving blijft veranderen, blijft het voor veel bedrijven aantrekkelijk om personeel in te blijven huren via een payrollconstructie. “Die wetgeving is ons bestaansrecht. Juist omdat wij geacht worden daarop te anticiperen en daarover te adviseren. Daarvoor worden we ook betaald.”
Ontzorging
Ook Nedflex is al lange tijd een grote naam in payrolling, sinds 2005 om precies te zijn. “Payrolling heeft een gigantische vlucht genomen in de jaren tien,” zegt Nick Bos, ceo van Nedflex. En ook hier gebeurde met de Wab hetzelfde: veel bedrijven gingen twijfelen door de hogere loonkosten en door de veranderende dienstverlening. “Maar wat velen toen verkeerd hebben ingeschat, is dat payrolling voor een aantal sectoren wel degelijk interessant bleef. Denk aan de horeca of de agrarische sector. Alle bedrijven die ontzorging zoeken op HR-gebied, risico’s rond personeel willen outsourcen: voor hen is payroll nog steeds een uitstekende oplossing.” Wel is dit in de ene sector meer het geval dan in de andere, zegt Bos. “Dat hangt samen met de inrichting van de cao.”
Forse toename payrollmedewerkers
Nadat payrolling na de Wab flink moest inleveren, ziet Nedflex sinds corona weer een forse toename van het aantal payrollmedewerkers, tot zo’n dertig procent. “Vooral dus in de horeca en in de agrarische sector.” Een reden hiervoor is dat payrolling in deze sectoren sowieso een geaccepteerd verschijnsel was. En omdat veel horecabedrijven erg op de kosten moeten letten vanwege het terugbetalen van coronasteun en achterstallige belastingen. “Ja, de lonen zijn dan niet lager, maar wij kunnen bijvoorbeeld ziektewetvoorzieningen goedkoper inkopen. Dat scheelt geen euro’s per uur, maar is toch interessant.” En ook hier speelt de schaarste aan HR-personeel een rol, dus ook dan is payrolling een uitkomst. Ook Nedflex ziet zichzelf niet meer als puur payroller of uitzender. “Je moet als bedrijf in personeelsdiensten tegenwoordig van alle markten thuis zijn. Alles wat op een HR-afdeling speelt, kunnen we aanbieden. Met alleen payrollen red je het niet meer.”
Ontzorging blijft het belangrijkste motief
Precieze cijfers zijn er niet, maar de ABU schat dat er nu zo’n 130 payrollbedrijven zijn met in totaal ongeveer 900 miljoen euro aan omzet. Samen bieden ze werk aan zo’n 120.000 payrollmedewerkers. Dat is een flinke daling ten opzichte van 2016, toen er in de sector nog zo’n twee miljard euro omzet omging en er zo’n 200.000 payrollmedewerkers waren. Of payroll nu weer meer in de lift zit, kan de ABU niet zeggen. Daar zijn nog geen cijfers van. Payroll wordt vooral veel toegepast in sectoren als de techniek, hospitality, productie, transport en logistiek. Waarbij het vooral veel wordt gebruikt door kleinere bedrijven.
“Payrolling was altijd al een ontzorgdienst, maar door de complexiteit van het werkgeverschap is de waarde daarvan nog verder toegenomen” zegt ABU-directeur Jurriën Koops. “De onderliggende behoefte om ontzorgd te worden, is er bij veel kleine ondernemers nog steeds. En daarvoor willen ze betalen. Dat blijft het belangrijkste inhuurmotief: ontzorgen en een partij naast je hebben die het werkgeverschap voor je invult. Naast de flexibiliteit die payrolling met zich meebrengt, en de werkgeversrisico’s die daarmee worden afgedekt. De waarde daarvan heeft zich tijdens corona wel bewezen.”
Dit artikel is geschreven door Fons van Lier voor de oktober-editie van Flexmarkt
