De Poolse arbeidsmigrant ligt weer eens flink onder vuur, na de recente berichten in de media over frauderende Polen die thuis WW-vakantie vieren. Don van Hal (Digivotion) dook voor Flexmarkt eens goed in de cijfers om de omvang van het probleem vast te stellen. Én met oplossingen te komen.
Don van Hal (Digivotion) schreef onderstaande blog voor Flexmarkt.
De groep ‘Poolse arbeidsmigranten’’ komt weer eens lekker overdreven (NOS), ongenuanceerd (Telegraaf, Annemarie van Gaal) en schandalig (WNL, Leon de Jong) in het nieuws. ‘Polen’ zouden ‘massaal’ (Avrotros) met WW-uitkeringen frauderen.
Natuurlijk, pak fraudeurs aan en verbeter controles. Maar laten we onze energie nou richten op de echte problemen. Zoals het tekort aan arbeidskrachten, de soms slechte woon- en werkomstandigheden en de mismatch tussen vraag en aanbod. Daar kan digitalisering trouwens helpen.
Wat is nou het echte probleem?
Tussen al dat geblèr in de media was het lastig concentreren, maar ik heb vier problemen gevonden om over na te denken. En voor elk probleem een oplossing.
Probleem 1. Er zijn mensen uit Polen die fraude plegen
Fraudeurs moet je aanpakken. Zitten daar ook Polen tussen? Vast en zeker, want er zijn er heel wat (ongeveer 173.000) in Nederland. Maar de rol van Polen in uitkeringsfraude is volgens mij verwaarloosbaar in het grote geheel. In 2011 maakte toenmalige staatssecretaris Paul de Krom namelijk al melding van fraude. En let op: het ging toen om 82.000(!) mensen. Er werd voor 119 miljoen euro aan fraude vastgesteld (bron: nu.nl). En dan maken we ons nu, zeven jaar later, ineens druk om een handvol mensen met roots in Polen?
Over hoeveel Polen gaat het nu eigenlijk?
Annemarie van Gaal (bron: Telegraaf) heeft het over ‘tienduizenden’, Nieuwsuur (bron: NOS) over 9.400. Uit een ‘interne steekproef’ bij het UWV zou het echter om 30% daarvan gaan (da’s dus 2.820). In de brief van de minister staat: “Een aantal [..]”, maar in dezelfde brief staat ook: “Op basis van de onderzoeken die het UWV in de afgelopen jaren heeft verricht kan geen betrouwbare schatting van de omvang van de fraude worden gegeven”. Met andere woorden: geen idee.
Maar vergeleken met het aantal van 82.000 dat in 2011 genoemd werd is het aandeel Polen daarin (ongeveer 3,5%) vrijwel niks. En in vergelijking met het aantal arbeidsmigranten (850.000) is het bijbehorende percentage van 0,33% helemaal niks.
Maar gelukkig! Het UWV start een groot ‘big data’-onderzoek. zoals minister Koolmees (Sociale Zaken) het noemt (bron: NOS). Ondertussen kunnen we het UWV lekker bashen. Maar wat dacht je van gemeenten die vrijwel niks doen (zoals Westland; bron: AD)? Of de uitzendbureaus die dit regelen? Ik noem geen namen, maar ik heb er eentje uit mijn klantenkring gegooid.
Twee oplossingen hiervoor:
- leg mensen uit wat ‘percentage’ is en wat het betekent
- maak die 119 miljoen euro jaarlijks naar mij over en ik los het op.
Probleem 2: Poolse medewerkers melden zich ziek
Annemarie van Gaal schrijft in de Telegraaf dat “Poolse werknemers zich ook regelmatig ziek of arbeidsongeschikt schijnen te melden”.
In de brief van staatssecretaris de Krom uit 2011 stond ook: “dat uit de cijfers verder blijkt dat bedrijven steeds vaker onder het minimumloon betalen en een loopje nemen met de arbeidsregels voor vreemdelingen.” Zeker arbeidsmigranten zijn volgens de onderzoekers zeer kwetsbaar voor uitbuiting. Dit heeft volgens de onderzoeksstichting SOMO en stichting FairWork te maken met het feit dat veel Polen afhankelijk zijn van de manier waarop ze worden behandeld. Lees het artikel ‘Roofbouw in de kassen’ uit de Telegraaf maar eens. Of ‘Ik had mijn eigen huid in mijn handen’ in de Groene Amsterdammer.
Uitzendkrachten zijn ook het minst tevreden (CBS) van alle werkenden.
Oplossing; Ga eens werken in een uienfabriek of slachthuis. Lees wel eerst dit artikel even voordat je dat doet.
Zou dat misschien een voedingsbodem het relatief hoge verzuim kunnen zijn? En is dan de oplossing niet gewoon goed werkgeverschap, ook voor arbeidsmigranten?
Probleem 3: we zorgen niet goed genoeg voor arbeidsmigranten
In mijn ogen is het echte probleem een enorme mismatch tussen vraag (vacatures, leuk werk en een beetje aandacht en respect) en aanbod (k&#*@!twerk, te weinig huisvesting en gezeik).
De leden van de NBBU en ABU middelen trouwens zo’n 120.000 flexmigranten per jaar.
En wat dacht je van de nog honderdduizenden (!) arbeidsmigranten die de overstap naar Nederland nog niet hebben gemaakt. Of naar andere landen als Duitsland, Denemarken en Zweden gaan. Lok ze naar ons veel mooie landje en zorg dan goed voor ze ! Want deze mensen zijn echt enorm belangrijk voor onze economie (ABU). Want de Nederlander krijg je de kassen niet in, het land niet op en de uienfabrieken en distibutiecentra er niet mee bemand.
Oplossing: digitaliseren
Door het proces tussen vraag en aanbod veel meer te digitaliseren kunnen we minimaal drie van de bovengenoemde problemen oplossen:
- directer, vaker en persoonlijker communiceren met de arbeidsmigrant en flexwerker
- betere controle gedurende het hele flexproces
- goed inwerken, de taal leren, bijscholen
- ons landje aantrekkelijker maken om een deel van het jaar te komen werken.
- (Het zeiken in de media zal er echter niet minder om worden. Dat kan digitaliseren niet oplossen.)
Redenen om hier te komen werken
Maar waarom zou iemand uit Polen of Roemenië voor Nederland laat staan uw uitzendbureau kiezen? Waarom überhaupt voor Nederland? En waarom is het verloop zo groot als ze hier eenmaal zijn? Kijk ik naar onderzoek dat gedaan is dan komt het volgende naar voren:
- Geld; uit onderzoek blijken economische redenen het belangrijkst. Bijvoorbeeld de slechte financiële situatie in de familie, de zoektocht naar een hoger salaris en/of men wil graag sparen
- Maar een kwart gaat ook om persoonlijke redenen; voor het avontuur of om zichzelf te ontwikkelen.
- Ook de aantrekkingskracht van Nederland speelt een rol; er is veel vraag naar arbeidskrachten, goed salaris, hogere levensstandaard, kansen voor persoonlijke en professionele ontwikkeling, mogelijkheid om als familie bij elkaar te blijven, gevoel van veiligheid, geen discriminatie, gevoel dat je wordt geaccepteerd en de afstand tot het thuisland.
Ongeveer een derde blijft hier wonen. Een derde wil in principe terug, maar dat hangt af van de situatie hier en in Polen. De binding met het thuisland blijft zeer sterk. Pakweg 90% gaat één of meer keer per jaar terug.
En wat kan het uitzendbureau zelf doen?
Investeer in het volgende:
- Digitale marketing en communicatie; richt je communicatie, marketing en werving op meer landen dan alleen Polen. Denk aan: Litouwen, Hongarije, Roemenië, Irak, Iran, Syrië, Afghanistan, Slowakije. Dan doen onze buurlanden veel slimmer.
- Zorg dat je online en offline actief bent in het netwerk van migranten; dat wordt dus dansen in de disco! (Bron: Metronieuws). Of gewoon online. Het netwerk van de migranten zelf is enorm
- en de belangrijkste reden voor migranten om ergens te gaan werken. En beloon ze als ze iemand uit hun netwerk aanbrengen.
- Zorg voor goede huisvesting; 81% van de NBBU/ABU leden faciliteert huisvesting en dat kan dus ook gewoon goed. Doe het bijvoorbeeld zoals Goodmorning (Bron: BNDeStem).
- Zorg voor een goede intake en continue scholing; hier kan digitalisering geweldig goed helpen. Inwerken en leren kan online. Al vanaf het moment dat ze zich in hun eigen land inschrijven, tijdens hun verblijf in Nederland en zelfs daarna. Leer ze de Nederlandse taal, de cultuur, veiligheid en hoe om te gaan met de zeikerds.
- Zorg voor ze en geef ze respect; en dat geldt dus ook voor de partner en kinderen van de flexwerker.
- Bied hen een niet te versmaden aanbod; voldoende salaris, normale werktijden en tijd en geld om een deel van het jaar in het thuisland te genieten.
Misschien moeten we een regel invoeren dat je minimaal 6 maanden hier moet werken en dat je dan tot drie maanden uitkering kan krijgen..
Op de website van het UWV vindt u meer informatie over de regels en wat wel en niet mag. Een uitkering meenemen naar Polen mag in ieder geval al.
Dit is een blog van Don van Hal (Digivotion) Flexmarkt.
Lees ook:
