De sobere Troonrede dit jaar staat in het teken van de coronacrisis. Dit zijn de belangrijkste uitspraken en reacties op het gebied van werk en economie.
Koning Willem-Alexander, die vandaag in de Grote Kerk in Den Haag de Troonrede namens het kabinet heeft uitgesproken, sprak zijn bijzondere waardering uit voor de saamhorigheid, verantwoordelijkheid en flexibiliteit van Nederlanders ‘als de nood aan de man’ komt. “(…) bijzonder is de veerkracht van ondernemers die op allerlei creatieve manieren hun bedrijf draaiende hielden, van leraren die hun leerlingen online gingen begeleiden, en van ouders die plotseling werk en onderwijs thuis combineerden.”
Investeren in baanbehoud
Er heerst onzekerheid over werk en er is sprake van een verdubbeling van de werkloosheid in één jaar. En we zijn ook nog niet ui de crisis, zo schetst ook de koning. “Nu moeten we ons schrap zetten voor de gevolgen van een zware economische terugslag (…) alle recente cijfers en ramingen zijn ongekend in vredestijd. Met een historische krimp van ruim 5% in 2020.”
“In dat besef maakt de regering de keuze in deze onzekere tijd niet te bezuinigen, maar juist te investeren in baanbehoud”, zo sprak de koning.
Noodsteun en (om)scholing
Over de NOW zei de koning: “In ons land konden met extra overheidsuitgaven de eerste gevolgen van de coronacrisis voor de bedrijven en de werkgelegenheid worden opgevangen. Voor de korte termijn is twee keer een pakket steunmaatregelen ingezet waarmee lonen zijn doorbetaald en faillissementen en grootschalige ontslagrondes zoveel mogelijk konden worden voorkomen. Het derde pakket, dat beschikbaar is vanaf 1 oktober, heeft een looptijd van negen maanden.
Behoud van zoveel mogelijk banen blijft het doel. Maar na de fase van noodsteun is het nu ook belangrijk dat mensen door scholing en training de overstap kunnen maken naar sectoren waar een tekort aan personeel is, en dat bedrijven zich aan kunnen passen aan de nieuwe realiteit.”
Begeleiding van werk-naar-werk en omscholing
Daarom heeft het kabinet besloten tot een aanvullend sociaal pakket van circa 1,4 miljard euro. Onderdelen van dit pakket zijn een goede begeleiding van werk(loosheid) naar werk, bij- en omscholing, de aanpak van jeugdwerkloosheid en de bestrijding van armoede en schulden.
Reactie werkgevers
VNO-NCW en MKB-Nederland staan positief tegenover de koers van het kabinet om investerend de crisis uit te komen. Het steun- en herstelpakket, het nieuwe Groeifonds, de nieuwe investeringskorting en de tal van andere maatregelen geven vertrouwen, aldus de ondernemersverenigingen. Voorzitter van VNO-NCW Ingrid Thijssen noemt het ‘verstandig’ dat er in crisistijd wordt gekozen voor investeren en dus voor banen. Ook vindt Thijssen het belangrijk dat de investeringen toekomstgericht zijn en dat mensen aan nieuw werk worden geholpen vóórdat ze werkloos worden.
Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland, denkt dat de verlaging van de vennootschapsbelasting veel mkb’ers komende jaren een zetje in de rug geeft. Toch heeft hij ook aanmerkingen op de plannen van het kabinet. “De fiscale maatregelen tegen familiebedrijven rondom box 2, de versnelde afbouw van de zelfstandigenaftrek en het feit dat er nog steeds onbedoeld ondernemers buiten de corona-steunmaatregelen vallen, helpen niet. We gaan de komende maanden kijken wat we politiek voor elkaar kunnen boksen om dat te verbeteren.”
AWVN: investeren in leercultuur
Werkgeversorganisatie AWVN zegt in een reactie blij te zijn dat het kabinet ervoor kiest om de economie te blijven ondersteunen, maar wijst er op dat het kabinet niet moet vergeten ook te investeren in ‘de Nederlandse leercultuur’.
Het is goed dat van-werk-naar-werk en scholing in de steunpakketten meer aandacht krijgt, maar volgens het AWVN is de leercultuur in ons land ‘kwetsbaar’. De werkgeversorganisatie spreekt van ‘achterstallig onderhoud op de arbeidsmarkt’ als het om scholing gaat. AWVN vindt dat er structureel meer in scholing en ontwikkeling van volwassenen moet worden geïnvesteerd. Om de ‘leercultuur’ te ondersteunen zijn structurele maatregelen nodig, zo stelt AWVN. Als voorbeeld noemt de werkgeversorganisatie het wegnemen van fiscale ontmoediging voor werkgevers om te scholen of ontwikkeling te ondersteunen, vergemakkelijken van de toegang voor volwassenen tot regulier onderwijs en een centraal punt waar werkenden en werkzoekenden terecht kunnen voor ontwikkeladviezen.
Lees ook: Om- en bijscholing is de (enige) oplossing voor herstel arbeidsmarkt
