Online platformen die zich bezighouden met arbeidsbemiddeling zijn regelmatig in het nieuws. Enkele maanden terug nog ging zorgplatform Dytter failliet. Andere platforms komen juist in het nieuws omdat ze spectaculair groeien of internationaal expanderen. Hoe groot is dit fenomeen in Nederland? En wie werken er via een online platform?
Werken via een online (uitzend-)platform is, als we alle tekenen mogen geloven, in opkomst. Het is echter ingewikkeld om in kaart te brengen hoeveel mensen er precies via online platforms werken. Het CBS komt, gebruikmakend van de Enquête beroepsbevolking van 2022, tot de volgende schatting: 0,8 procent van de Nederlandse bevolking tussen 15 en 75 jaar heeft in de afgelopen maand minimaal één uur via een online platform heeft gewerkt. Dit komt neer op 95 duizend personen.
Werken via platforms wereldwijd nog populairder
In een in juli 2023 gepubliceerd rapport van de World Bank schatten de auteurs dat er wereldwijd 154 tot 435 miljoen gig-workers zijn. Dat zou betekenen dat wereldwijd 4,4% tot 12,5% van de arbeidspopulatie werkt via een platform. De onderzoekers zien een sterke groei in de vraag naar deze medewerkers. Sinds 2016 is de vraag met 41% gestegen. En dat is goed volgende de auteurs, omdat het ervoor zorgt dat mensen in ‘onherbergzame gebieden’ of met een minder goede toegang tot de arbeidsmarkt nu wel een inkomen kunnen verwerven. De opkomst van de platformeconomie draagt, zo concluderen zij, zeker bij aan de toegankelijkheid van de arbeidsmarkt.
Arbeidsbemiddeling via online platformen in Nederland
In de Monitor online platformen 2022 heeft het CBS arbeidsbemiddeling via online platformen in kaart gebracht. Van alle online platformen in Nederland hield in 2022 13 procent zich bezig met arbeidsbemiddeling. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om klussen op locatie, waarbij de uitvoerder fysieke klussen verricht, maar ook om online werk. Ongeveer tweederde betreft klussen of opdrachten op locatie.
Het werk via een platform wordt voornamelijk als zelfstandige uitgevoerd. Van de mensen die het werk uitvoeren is 74% zelfstandige. Twintig procent is in dienst van het platform. Via een uitzend- of payrollconstructie is 1,3% van de uitvoerenden aan de slag. Op basis van de bovengenoemde cijfers zou dit betekenen dat op maandbasis 1235 personen via een uitzend- of payrollconstructie via een online platform werken.
In Nederland werken relatief veel studenten en scholieren via online platformen. Van de platformwerkers is 48 procent jonger dan 25 jaar. Bijna 59 procent van de platformwerkers volgt nog steeds onderwijs.
Verdienmodel platformen
Dat vooral veel zelfstandigen werken via online platforms komt ook tot uiting in het verdienmodel van de platformen. Zo verdient 38 procent van de platformen haar geld alleen door de aanbieder van werk een vergoeding te vragen. Nog eens 23 procent vraagt een bijdrage van zowel de aanbieder als de afnemer van werk. Eenvijfde van de platformen is ‘gratis’ en vraagt geen vergoeding. Zo’n 16 procent van de platformen laat alleen de afnemer van werk betalen. Dat is natuurlijk onder andere het geval als het platformedewerkers betreft die via een uitzend- of payrollconstructie werkzaam zijn via een platform.
