Kunstmatige intelligentie, chatbots en virtuele assistenten gaan ons werk overnemen of sterk beïnvloeden de komende jaren. En dankzij het ‘vliegwieleffect’ dienen de kansen en bedreiging voor de flexondernemer zich veel sneller aan dat wij nu verwachten.
Daarvoor waarschuwt FlexEvent-spreker en trendwatcher Jarno Duursma in een interview met Flexmarkt.
Kunstmatige intelligentie
De robotica die nu al in (productie)processen wordt gebruikt zal nog veel beter en sneller worden, stelt Duursma, maar de echt baanbrekende verandering zit volgens hem in de software. “De kwaliteit van kunstmatige intelligentie (AI) neemt nu heel snel toe. Digitale systemen gaan technisch autonoom werken, en worden zich steeds meer situationeel en contextueel bewust.” Voorbeeld daarvan is machine learning die ook bij werving en selectie in de uitzendbranche al zichtbaar is. Maar volgens Duursma gaat dit veel verder. “Cognitieve vaardigheden die wij voorheen als puur menselijk beschouwden, worden nu overgenomen door AI. Systemen nemen werk dat is gebaseerd op waarneming – lezen, kijken, scenario’s bedenken – over van de mens. De tijd dat de mens zich daarin kon onderscheiden van de machine is voorbij.”
Banen verdwijnen en ontstaan
AI gaat dus ‘heel grote stappen’ maken op korte termijn en dat heeft gevolgen voor de arbeidsmarkt. “Dit heeft een-op-een invloed op het aantal banen en op alle banen waarvoor een combinatie van routinematige en cognitieve vaardigheden zijn vereist.”
Duursma schetst drie effecten op de arbeidsmarkt:
- Risicobanen verdwijnen; cassières, telemarketeers, chauffeurs, maar ook accountants moeten volgens Duursma ‘vrezen voor hun baan’. Dat proces is al gaande en wordt steeds meer versneld, waarschuwt Duursma: “Het tijdperk van de zelflerende machine is nu nog in de beginfase, maar hoe beter de systemen worden, hoe meer ze zullen worden toegepast. En hoe meer ze worden toegepast, hoe beter ze worden.” Dit vliegwieleffect zorgt ervoor dat digitale systemen heel snel, nog veel beter grote hoeveelheden data kunnen verwerken, patronen kunnen herkennen en kunnen leren van input en ervaringsgegevens. “Drones bijvoorbeeld worden uitgerust met software zodat ze autonoom hun weg kunnen vinden. Dat gaat banen kosten in de logistiek en transport.”
Hoeveel banen er gaan verdwijnen? Duursma verwijst naar de uitspraak van AI-expert Andrew Ng ‘alles waar je nu een seconde denkwerk voor nodig hebt wordt binnen vijf of tien jaar overgenomen door AI’. - complementaire banen veranderen; werk waarbij mens en techniek samenwerken groeit. Als voorbeeld noemt Duursma de digitale assistent. “Dokters, financieel adviseurs en zelfs rechters krijgen een digitale assistent. AI-systemen zijn in staat bijvoorbeeld tientallen soorten voetschimmel te herkennen, daar hoeft de dokter niet meer naar te kijken. En een rechter kan in een systeem nagaan hoe groot de kans op recidive is bij een specifieke verdachte.”
Een ander voorbeeld; chatbots kunnen vragen beantwoorden en vertalen naar hapklare brokken informatie. Heel veel corporate bedrijven zijn bezig met de ontwikkeling van Avatars als digital assistenten bij eerstelijns klantenservice. - Er ontstaan nieuwe banen; hiervan is het volgens Duursma een stuk lastiger te voorspellen welke, en hoeveel banen de digitalisering oplevert. ’50 jaar geleden konden wij ons niet voorstellen dat er tegenwoordig app-bouwers zijn. Tweederde van de basisschoolleerlingen zal later een baan hebben die nu nog niet bestaat. Wel is duidelijk dat die leerlingen digital skills zullen moeten hebben, want in iedere baan in de toekomst zit ‘digital’ verweven.
Foute markt
De arbeidsmarkt verandert in rap tempo. Veel sneller dan wij denken, stelt Duursma. “Mensen maken vaak de denkfout ‘als ik het niet iedere dag zie, is het er ook niet’. Maar dat betekent niet dat het er niet is. Er gebeurt heel veel, heel snel.”
Flexondernemers die nu nog actief zijn in doelgroepen van mensen wiens baan gaat verdwijnen, moeten heel snel andere keuzes maken, zegt Duursma: “Bemiddel je in administratieve MBO-functies, of richt je je op de beroepsgroep secretaresses, dan zit je echt in een foute markt.”
Lees ook: Han Mesters (ABN Amro): “Het is een gevaarlijke tijd voor flexondernemers”
Jarno Duursma is trendwatcher en spreker over digitale technologie, auteur van boeken onder meer over Blockchain en kunstmatige intelligentie. Hij is oprichter van innovatieplatform #SMC050 en alumnus van Singularity University in Silicon Valley. Jarno Duursma verzorgt de masterclass De digitale toekomst van werk tijdens het FlexEvent op 29 mei a.s. Kijk op event.flexmarkt.nl.
