Wat staat er in de troonrede over flexwerk en de arbeidsmarkt en hoe reageren de sociale partners en relevante organisaties op de plannen van het kabinet voor het komende jaar?
In het regeerakkoord was al aangekondigd dat het kabinet ‘flexwerk duurder en vast aantrekkelijker’ wil maken. De koning heeft daar in de troonrede gisteren als volgt naar verwezen:
“De gunstige economie biedt ruimte om de sociaaleconomische structuur van ons land sterker en moderner te maken. Het wetsvoorstel Arbeidsmarkt in balans (WAB, red.) heeft als doel dat het voor werkgevers minder risicovol wordt mensen een vast contract aan te bieden. De regering wil daarnaast schijnzelfstandigheid tegengaan (Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (Wet DBA, red.) Zzp’ers die bewust kiezen voor het ondernemerschap wordt niets in de weg gelegd.”
Hiermee is het onderwerp ‘(flexibilisering van de) arbeidsmarkt’ dus slechts beperkt aan bod gekomen en heeft de troonrede geen nieuwe inzichten opgeleverd. Tot teleurstelling van werkgeversorganisaties en en vakbonden.
ABU: ‘We zijn er nog lang niet’
‘We zijn er nog lang niet’, zegt ABU-directeur Jurriën Koops in zijn column over de Troonrede. De Miljoenennota staat vol met koopkrachtplaatjes, maar de arbeidsmarkt is nog altijd in afwachting van de noodzakelijke hervormingen, zo stelt hij. De ‘toegenomen diversiteit en dynamiek van arbeidsrelaties verhouden zich slecht met onze wet- en regelgeving.’ Volgens Koops lijkt het invoeren van de maatregelen (Wet DBA, WaB. red.) op een Mikado-spel met fiscale, arbeidsrechtelijke en sociaalrechtelijke complicatie die het moeilijk maakt ‘ergens te beginnen zonder de rest te bewegen’. Koops’ conclusie: “Koopkrachtplaatjes zijn belangrijk, een goed werkende arbeidsmarkt is belangrijker.”
Evofenedex: personeelstekort aanpakken
Volgens evofenedex, de belangenbehartiger van handels- en logistieke bedrijven, bevatten de kabinetsplannen voor 2019 vooralsnog te weinig directe aanzetten om het werknemerstekort te lijf te gaan. “Het creëren van meer aanbod op de arbeidsmarkt moet een prioriteit worden voor dit kabinet. Het tekort aan chauffeurs, douanespecialisten, logistiek medewerkers en -planners en exportmanagers is nu een van de belangrijkste bedreigingen voor verdere groei van de economie. Het is aan de orde van de dag. Magazijnen die vollopen omdat er niet voldoende chauffeurs zijn om de goederen naar winkels, supermarkten en fabrieken te rijden. Bedrijven die markten in het buitenland niet meer bedienen omdat ervaren exportmanagers niet voorhanden zijn. Samen met ons moet het kabinet hier de hoogste prioriteit aan geven. Die urgentie lijkt te ontbreken en daar zijn we bezorgd over”, zegt algemeen directeur Machiel van der Kuijl.
MKB Nederland: maak flexwerk niet duurder
MKB Nederland laat in een reactie op de Miljoenennota nog eens weten dat de ondernemersorganisatie tegen de maatregelen is die flexibel werk per definitie duurder maken. Voorzitter Jacco Vonhof. MKB Nederland: “Ten onrechte wordt alle flex op één hoop gegooid.” MKB-Nederland bepleit extra inzet van het kabinet om – samen met werkgevers – mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk te helpen.
De ondernemersorganisatie vindt verder dat het kabinet meer geld moet uittrekken voor de subsidieregeling praktijkleren in het mbo (BBL). “Elke bezuiniging daarop is voor ons onacceptabel, juist nu de krapte op de arbeidsmarkt toeneemt en het sowieso al lastig is om jonge mensen én zij-instromers binnen te krijgen.”
Voor het MKB blijft de loondoorbetaling bij ziekte ‘een graat in de keel’, stelt Vonhof. Hij heeft echter het vertrouwen om daarvoor samen met minister Koolmees van SZW tot een oplossing te komen. Eerder dit jaar werd al bereikt dat ondernemers worden gecompenseerd voor de transitievergoeding die zij bij ontslag na twee jaar ziekte aan werknemers moeten betalen.
En de versoepeling van het ontslagrecht helpt kleine bedrijven. MKB-Nederland is blij dat werkgevers straks ook vanwege een stapeling van redenen afscheid van een medewerker kunnen nemen.
VNO-NCW: tevreden
Nederland staat er goed voor en er ligt ‘een dijk van een bodem onder het Rijk’. Dat zei voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW in reactie op de troonrede en de Miljoenennota. De koning ging in de troonrede in op de investeringen voor de toekomst. De Boer: “Dat sprak mij zeer aan, dat zeggen wij ook, je moet het land nu klaarmaken voor volgende generaties.”
Volgens De Boer blijft een aantal kansen voor een beter ondernemingsklimaat echter onbenut. Hij noemt daarbij ook specifiek de arbeidsmarkt. De overheid moet hiervoor de juiste condities creëren door bijvoorbeeld deelname in projecten of betere regels. Anders dreigt ook de arbeidsmarkt vast te lopen, zo stelt De Boer.
Positief vindt VNO-NCW dat het ontslagrecht door dit kabinet wordt aangepakt. Wel wachten ondernemers nog op een nieuwe regeling voor loondoorbetaling bij ziekte, zo stelt de werkgeversorganisatie. Ook dit is nodig om het minder risicovol te maken voor ondernemers om mensen aan te nemen. Daarnaast vindt VNO-NCW dat de plannen voor premiedifferentiatie nog moeten worden aangepast, aangezien dit sommige sectoren onevenredig raakt.
CNV: jongeren betalen prijs flexibilisering
CNV-voorzitter Maurice Limmen stelt na het aanhoren van de Troonrede vast dat ‘het kabinet treedt niet op tegen de doorgeslagen flexibilisering’.
‘Jongeren betalen de prijs van de toenemende flexibilisering. Het kabinet zou de flextrend moeten keren en meer investeren in zekerheid voor jongeren’, zo concludeert ook CNV Jongeren in reactie op de Miljoenennota. Volgens de jongerenorganisatie brengt de toenemende flexibilisering van de arbeidsmarkt grote probleem mee voor veel jongeren, zoals studeren met een leenstelsel, werken met tijdelijke contracten en wonen tegen hoge kosten.
FNV: looneis 5%
FNV heeft overigens aan de vooravond van Prinsjesdag laten weten dat zij volgend jaar bij cao-onderhandelingen zal inzetten op een loonsverhoging van 5%. Volgens de vakbond wordt het tijd dat werknemers mee gaan delen in de economische groei. Of dit realistisch is, is maar de vraag. Wel heeft de koning in de Troonrede gesteld: ‘Meer mensen in Nederland moeten concreet gaan merken dat het economisch goed gaat, ,,thuis, op het werk en in de wijk’.
Werkgeversvereniging AWVN noemt het stellen van een algemene looneis niet meer van deze tijd. De praktijk is volgens de belangrijkste arbeidsvoorwaardenadviseur van de werkgevers dat onderhandelaars zich al jaren laten leiden door de situatie in een bedrijf of een bedrijfstak en niet kijken naar de centrale looneis.
Bronnen: ANP/ABU/VNO-NCW/MKB-Nederland
